چگونه توانستیم بدفهمی های رایج دانش آموزان پایه دهم را برطرف و فهم ریاضی آنها را ارتقاء بخشیم

معلم مبتدی بیش از آنچه می داند تدریس می کند. معلم با تجربه آن چه را می داند تدریس می کند و معلم آگاهی و ماهر از دانسته های خود آنچه را مناسب و متناسب می داند تدریس می کند. راس یکی از استانداردهای انجمن ملی معلمان ریاضی اصل تدریس و آموزش است که در راستای استانداردها و اصول مطرح در جنبه های مختلف آموزش ریاضی بیان شده است. بنابراین نحوه آموزش مطالب در ایجاد درک عمیق دانش آموزان از مطالب بسیار مهم است و مانع شکل گیری مشکلات سازمان یافته در ذهن دانش آموز خواهد شد. اقدام پژوهی حاضر با هدف شناسایی بدفهمی های رایج بین دانش آموزان پایه دهم در زمینه محاسبات جبری و ارائه ی راهکاری عملی برای برطرف کردن آنها انجام شده است. روش تحقیق از نوع زمینه یابی است که از پرسش نامه و سوال های باز استفاده شده است. بدین صورت که دانش آموزان یک کلاس در پایه دهم را به عنوان جامعه هدف درنظر گرفتیم. ابتدا سوال های هدف دار در مورد محاسبات جبری در اختیار دانش آموزان قرار داده شد و از دانش آموزان خواسته شد که با دقت به آنها پاسخ دهند. در ادامه پاسخ های آنها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت تا مواردی که ناشی از بدفهمی است، شناسایی شود در این مرحله نوع بدفهمی پاسخ های نادرست نیز مشخص شد. سپس با تاکید بر فهم رابطه ای، مبحثی که دانش آموزان در آن دچار بدفهمی شده بودند، تدریس شد. نتایج مرحله ی اول نشان داد که دانش آموزان در ابتدا درک و فهم درستی از محاسبات جبری نداشتند و در واقع محاسبات را فقط در قالب الگوریتم هایی که در کتاب درسی آموخته بودند، انجام می دادند. البته در استفاده از این الگوریتم ها نیز دچار بدفهمی می شدند. بنابراین فقط از فهم ابزاری برای حل سوال استفاده می کردند ولی بعد از تدریس با تکیه بر فهم رابطه ای، دلیل درستی هر کدامیک از الگوریتم ها و روابط مطرح در کتاب درسی را درک کرده و در مورد آنها اظهار نظر می کردند. به گونه ای که سوال های هدفداری را که در مرحله دوم به آنها داده شده بود، تجزیه و تحلیل کرده و بدفهمی های رایج آنها اصلاحشد. با توجه به اینکه قسمت عمده کتاب درسی ریاضی پایه دهم متکی بر فهم ابزاری برای آموزش است، پیشنهاد می شود که دبیران از فهم رابطه ای برای تدریس خود استفاده کنند و دلیل درستی هر الگوریتم را با استدلال برای دانش آموزان بررسی کنند. البته تدریس به این شویه نیاز به زمان بیشتری برای تدریس است که با توجه به سرفصل کتاب درسی نیاز به ساعت آموزشی بیشتری دارد. لذا پیشنهاد می شود که مدارس و آموزش و پرورش نیز در این زمینه تمهیدات لازم را اتخاذ نمایند.

کلیدواژه ها:

محاسبات جبری ، بدفهمی ، فهم ابزاری ، فهم رابطه ای