مریم موسوی نژادمقدم - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
مرتضی بهنام رسولی - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
سید عبدالرحیم رضایی - مرکز تحقیقات التهاب و بیماریهای التهابی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران
ناصر مهدوی شهری - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

هدف: دژنراسیون والرین پاسخ سیستم ایمنی ذاتی پس از وقوع ضایعات عصبی است. در این مطالعه، اثرات داروهای ضدالتهابی دگزامتازون و تیامین بر دژنراسیون والرین مورد بررسی و مقایسه قرار گرفته است.   مواد و روش ها: عصب سیاتیک پای راست در 45 موش صحرایی نر قطع و حیوانات به 5 گروه آزمایشی تقسیم شدند (9n=). گروه 1 به عنوان کنترل و گروه­های 2 تا 5 به طور روزانه (تا موقع نمونه­برداری) و به ترتیب دوزهای پایین و بالای دگزامتازون و تیامین را به صورت داخل صفاقی دریافت نمودند. در هر یک از روزهای پنجم، هفتم و دهم پس از قطع عصب از هر گروه 3 حیوان انتخاب و از بخش دیستال عصب سیاتیک آنها جهت ارزیابی­های بافت­شناسی نمونه­برداری شد. نتایج: در برش­های بافتی تمامی گروه­ها، ادم، تجزیه غلاف میلین و نفوذ سلولهای مونونوکلئار مشاهده شد، ولی تغییرات بافتی مذکور در گروه­های دریافت­کننده دوز بالای دگزامتازون و تیامین (گروه­های 4 و 5) به صورت خفیف­تری دیده شد. در بررسی تعداد فیبرهای عصبی میلین­دار تنها در گروه­های دریافت­کننده دوز بالای دگزامتازون و تیامین افزایش معنی داری در مقایسه با گروه کنترل مشاهده شد (05/0> p). هم­چنین اندازه­گیری سطح مقطع عصب سیاتیک تفاوت معنی داری را در هیچ یک از گروه­ها نشان نداد. در نهایت، تجویز دگزامتازون با دوز بالا با عوارض جانبی متعددی همراه بود. نتیجه گیری: اگرچه یافته­ها حاکی از سودمند بودن آثار ضد­التهابی دگزامتازون و تیامین می­باشد ولی با توجه به عوارض جانبی شدید دگزامتازون، تجویز  آن در موارد حاد و کوتاه مدت ضایعات عصبی و تجویز تیامین در شرایط التهاب عصبی مزمن و بلند مدت توصیه می شود.  

دگزامتازون, تیامین, دژنراسیون والرین