نگین اشرفی - دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق، دانشگاه آزاد واحد اردبیل، اردبیل، ایران
لطیف عبادپور - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد واحد اردبیل، گروه حقوق، اردبیل، ایران

مسئولیت قراردادی و غیر قراردادی آثار غیر قابل انکاری در پی دارد تسری قواعد عمومی رافع مسئولیت بین المللی به حقوق معاهدات یکی از آثار مسلم این وحدت است که در بالا مورد اشاره قرار گرفت. در مورد معاذیری که مشترک در حقوق معاهدات و حقوق مسئولیت بین المللی است از آنها سخن به میان آید موارد رافع مسئولیت قرار دادی در اسناد بین المللی عبارت اند از : -1 غیر ممکن شدن اجرای قرار داد در اثر حادثه خارجی. -2 فعل متعهدله مانع اجرای قرارداد گردد. در اینجا اگر ثابت شود که تقصیر سهمی در ورود خسارت نداردو مانع چندان قوی است که هیچ مواظبتی آن را دفع نمیکند و حادثه خارجی است و دور از اقتدار فرد است مسئولیتی متوجه وی نخواهد بود برای طرف مقابل نیز ضمانت اجراهایی در نظر گرفته شده است از جمله این که میتواند به دلیل اجرا نشدن تعهدات از ادامه ی اجرای قرار داد خودداری کند به علاوه هرچه را که پرداخته است را پس بگیرد معافیت های ذکر شده تا زمانی که مانع انجام قرار داد جریان دارد پیدا میکند و اگر این خادثه اجرای قرار داد را برای همیشه غیره ممکن سازد متعهد نیز به طور کلی از انجام تعهد معاف خواهد شد.

رافع مسئولیت مدنی، الزام قانونی، شرط عدم مسوولیت، شرط ضمن عقد، اسناد بین المللی