بررسی اثرات آبگیری مخزن سد یامچی بر لرزه خیزی منطقه

  • سال انتشار: 1397
  • محل انتشار: فصلنامه زمین ساخت، دوره: 2، شماره: 7
  • کد COI اختصاصی: JR_TECT-2-7_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 538
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

حجت اله صفری

Beheshti Avenue-Gorgan-Iran

مریم آق آتابای

گروه زمین شناسی- دانشکده علوم- دانشگاه گلستان-گرگان- ایران

علیرضا طبرسا

گروه عمران، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران

حامد رضایی

گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران

چکیده

سد یامچی در سال 1383 در جنوب اردبیل به بهره برداری رسید. جهت بررسی اثرات آبگیری این سد بر روی نرخ لرزه خیزی منطقه، ابتدا ساختارهای منطقه استخراج و پیمایش گردیدند و شواهد فعالیت های کواترنری و عهد حاضر آنها گردآوری شد. با تکمیل کاتالوگ لرزه ای منطقه، لرزه خیزی تاریخی و دستگاهی مورد بررسی و در پایان با محاسبه بزرگی کمال، تغییرات پارامتر b، نسبت به بررسی اثرات آبگیری بر الگوی لرزه خیزی منطقه اقدام گردید. نتایج نشان می دهد که دوگسل اصلی اردبیل و سرعین با فعالیت کواترنری و عهد حاضر در شعاع 30 کیلومتری محل این سد قرار گرفته اند و عمده کانون-های زلزله نیز در محل تقاطع پاره گسل جنوب اردبیل و بخش غربی گسل سرعین قرار گرفته اند. بررسی تاثیرات آبگیری بر روی لرزه خیزی در قالب تهیه نمودار تجمعی انرژی آزاد شده نسبت به تغییرات حجم مخزن سد، چهار بخش زمانی را آشکار ساخت. این مسئله در قالب تغییرات شیب خط نمودار تجمعی انرژی آزاد شده و تغییرات مقادیر پارامتر b قابل ردیابی است. با آبگیری سد یامچی، حجم فعالیت های لرزه ای افزایش یافته و این افزایش خود را به صورت افزایش مقدار b و همچنین شیب خط نمودار تجمعی انرژی آزاد شده نشان می دهد. افزایش مقدار b نشان دهنده افزایش نسبت زمین لرزه های کوچک به بزرگ است. به این معنی که آبگیری سد باعث افزایش رویداد زمین لرزه های کوچک شده است. به این ترتیب ساخت سد یامچی سبب ایجاد زلزله های القایی دارای عمق کانونی کم با بزرگایی حدود 4= M و در عمق کمتر از 5 کیلومتر شده است.

کلیدواژه ها

سد یامچی, گسل های عهدحاضر, آبگیری سد, زلزله القایی, الگوی لرزه خیزی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.