مطالعه پدیدارشناسانه موفقیت تحصیلی از دیدگاه کنشگران: دانش آموزان، والدین و معلمان

  • سال انتشار: 1397
  • محل انتشار: فصلنامه روان شناسی تربیتی، دوره: 14، شماره: 50
  • کد COI اختصاصی: JR_JEP-14-50_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 503
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

ذبیح پیرانی

دانشیار گروه روان شناسی تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک،اراک، ایران

علی رضا فقیهی

استادیار گروه علوم تربیتی داتشکده علوم انسانی دانشگاه ازاد اسلامی واحد اراک

سید علی موسوی

دانشجو دکتری فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه ازاد اسلامی واحد اراک، اراک، ایران.

چکیده

هنجار غالب ارزیابی نظام آموزشی در کشورمان در سطوح مختلف، برای موفقیت تحصیلی صرفا نمره است. از این رو، واکاوی درک کنشگران مختلف درگیر از مفهوم موفقیت تحصیلی در کنار این نگاه ضروری است. پژوهش حاضر با روش کیفی پدیدارشناختی در پی فهمی از این مفهوم بود. روش گردآوری اطلاعات و نمونه گیری به ترتیب مصاحبه های نیمه ساختاریافته و هدفمند بود و بنابر بر قاعده رایج اشباع نظری در روش های کیفی، حجم نمونه با دانش آموزان، اولیاء و معلمان تا 23 مصاحبه ادامه یافت. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از الگوی چند مرحله ای کولایزی استفاده شد. تمامی داده های مرتبط در قالب مقولات فرعی، اصلی/کلان و محوری سازماندهی شدند. بر این اساس 61 مفهوم فرعی، 5 مقوله اصلی(دانش آموزان)، 3 مقوله (اولیاء) و 4 مقوله (معلمان) حاصل شدند. واکاوی تجربه های زیسته این کنشگران با تضاد دیدگاه ها و برخی شباهت ها همراه بودند. موفقیت در کنکور ، نمره و شغل گزینی از جمله شباهت ها و تاکید بر موفقیت های چندگانه ، جایگاه خانواده ، تاکید صرف بر نتیجه کنکور و الگوی رشته تجربی نیز حاکی از برخی تفاوت دیدگاه ها بودند. تجربه زیسته دانش آموزان در درک موفقیت تحصیلی ناظر بر موفقیت های متکثرتر، در نزد اولیاء به موفقیت های میانی تر مانند سربلندی خانواده محدود و از نظر معلمین، تقلیل موفقیت تحصیلی به نتیجه محض کنکور خاصه رشته تجربی بود. بنابر مجموع یافته ها، می توان گفت دیدگاه تقلیل گرایی موفقیت تحصیلی در نزد معلمان بیشترین و برای دانش آموزان کمترین بود و مابین این دو، دیدگاه اولیاء به چشم می خورد. دیگر اینکه تجارب معلمین با رویه غالب نظام کنکور که صرفا رتبه ملاک موفقیت تحصیلی است قرابت بیشتری دارد.

کلیدواژه ها

موفقیت تحصیلی, روش پدیدارشناختی, کنشگران, تجارب زیسته

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.