قدمت اختصار سازی در زبان فارسی

  • سال انتشار: 1390
  • محل انتشار: فصلنامه زبان پژوهی، دوره: 2، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_JLRZ-2-4_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 362
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

کیوان زاهدی

گروه زبان شناسی دانشگاه شهید بهشتی

لیلا شریفی

کارشناس ارشد دانشگاه آزاد. واحد علوم تحقیقات تهران

چکیده

در این پژوهش، صمن بیان اهمیت اختصار سازی و ویژگی های آن در زبان فارسی، با ذکر نمونه هایی از خط میخی فارسی باستان و خط پهلوی، قدمت این فرایند واژه سازی را در زبان های ایرانی نشان داده ایم و با معرفی دو اصل اقتصاد و کم کوشی و رابطه آنها با زبان، و نیز بیان دیدگاه زیف (1949) و مارتینه (1962)، این فرایند را توجیه پذیر دانسته ایم. اصل اقتصاد نقش بسیار مهم و تعدیل کننده ای در زبان دارد؛ به طوری که هر گونه تغییر غیر اقتصادی که در صرف انرژی و تلاش، هزینه زیادی را بر نظام تحمیل کند و مانع فهم باشد، به طور خودکار حذف و یا از آن اجتناب می شود. طبیعت اقتصاد، معیاری برای تنظیم تمامی جنبه های رفتار بشری است و اصل کم کوشی آن را کنترل می کند. در یک فرایند پویا مثل تغییر زبانی، کلمه ها پیوسته در حال کوتاه شدن، پس و پیش شدن، حذف شدن، قرض گیری و دگرگونی معنایی هستند. این رخ داد در تمامی زبان ها طبیعی است و زبان فارسی نیز از این قاعده مستثنی نیست. در این مقاله، با ذکر نمونه هایی از اختصار ات حک شده بر سکه های ایران باستان و اختصار ات هزوارشی نشان می دهیم که جد زبان امروزی ما از این فرایند واژه سازی به خوبی بهره می گرفته است.

کلیدواژه ها

: اختصار, اصل اقتصاد, اصل کم کوشی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.