بررسی آثار معامله فضولی در فقه امامیه، حقوق ایران و حقوق انگلستان

حامد خوبیاری; سیدمحمدصادق طباطبایی

بررسی آثار معامله فضولی در فقه امامیه، حقوق ایران و حقوق انگلستان

محل انتشار: فصلنامه پژوهش های تطبیقی حقوق اسلام و غرب، دوره: 6، شماره: 3

سال انتشار: 1398

نوع سند: مقاله ژورنالی

زبان: فارسی

مشاهده: 1,021

فایل این مقاله در 26 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

دریافت فایل کامل مقاله

صدور گواهی نمایه سازی
من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

https://civilica.com/doc/1016327

شناسه ملی سند علمی:

JR_CSIW-6-3_002

تاریخ نمایه سازی: 6 خرداد 1399

چکیده مقاله:

در فقه امامیه و حقوق ایران حکم معاملهی فضولی در اغلب موارد عدم نفوذ است. در حقوق انگلستان معامله فضول برای خود، جز در موارد استثنائی باطل و معامله او برای مالک، تنها در صورت افشای قصد نمایندگی قابل تنفیذ است. این اختلاف در احکام، ریشه در وجود مبانی متفاوت در این نظامها دارد. نگارندگان با بررسی این مبانی معتقدند مبنای معاملات فضولی در فقه و حقوق ایران، نظریه استناد به مالک است ولی در حقوق انگلستان معاملات فضولی برای خود از نظریه اداره قراردادها و معامله فضول برای مالک از نظریه نمایندگی ناشی از تنفیذ پیروی میکند. علیرغم اختلاف در مبانی و احکام، شباهت بسیاری در آثار معاملات فضولی در نظامهای حقوقی فوق وجود دارد؛ تا آنجا که برخلاف نظر رایج میتوان گفت؛ احکام فضولی در فقه امامیه و حقوق ایران، مانند حقوق انگلستان، تنها با رعایت شرایط مخصوصی قابل اجراست. بررسی آثار معاملات فضولی نشان میدهد جواز رد یا تنفیذ و پایبندی اصیل، مهم ترین آثار معامله فضولی در هر دو نظام حقوقی است. پذیرش موارد فوق به عنوان آثار مشترک موجب طرح پرسشهایی از این قبیل است: آیا جواز رد یا تنفیذ قابل نقل و انتقال خواهد بود آیا اصیل حق فسخ یا نقل مورد معامله پیش از تنفیذ را دارد پاسخ این پرسشها و مطالعه تطبیقی آثار مذکور به انطباق بیشتر این نوع معاملات با نظم عمومی و جهانی شدن حقوق قراردادها کمک خواهد کرد.

کلیدواژه ها:

معامله فضولی ، قاعده Nemo dat ، استناد به مالک ، نمایندگی ناشی از تنفیذ

نویسندگان

حامد خوبیاری

دانشجوی دکترای حقوق خصوصی، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان.

سیدمحمدصادق طباطبایی

دانشیار گروه حقوق، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :

امامی، حسن، 1364ش، حقوق مدنی، تهران، انتشارات اسلامیه، چ5،ج5. ...
انصاری، مرتضی، 1415ق، کتاب المکاسب، قم، تراث الشیخ الاعظم، چ1،ج3. ...
جعفری لنگرودی، محمدجعفر، 1388ش، الفارق، تهران، گنج دانش، چ1،ج3. ...
------------، 1393ش، فلسفه حقوق مدنی، تهران: گنج دانش، چ3،ج1. ...
------------، 1370ش، وصیت، تهران، گنج دانش، چ2. ...
حکیم، محسن، بیتا، نهج الفقاهه؛ قم، 22 بهمن. ...
حلی، محمد بن حسن بن یوسف ، 1387ق، ایضاح الفوائد ...
خراسانی، محمد کاظم بن حسین، 1406ق، حاشیه المکاسب، تهران، وزارت ...
خمینی، روح الله، 1418ق، کتاب البیع، تقریر محمدحسن قدیری، تهران، ...
------------، 1410ق، کتاب البیع؛ ، تهران، موسسه تنظیم و نشر ...
روحانی، محمد صادق، 1429ق، منهاج الفقاهه، قم، انوار الهدی، چ5،ج4. ...
ره پیک، سیامک، 1376ش، اجازه وارث معامله فضولی در قانون ...
شهیدی، مهدی، 1391ش، اصول قراردادها و تعهدات، تهران، مجد، چ6. ...
صفار، محمدجواد، فتاحی، محمد، 1391ش، تنفیذ معامله ماهیت، شرایط، آثار ...
صفایی، حسین، تفرشی، محمد عیسی، قنواتی، جلیل، 1380ش، تحلیل نمایندگی ...
طباطبایی یزدی، محمدکاظم،1410ق، حاشیه مکاسب، قم، نشر اسماعیلیان، چ1،ج1و2. ...
عاملی (شهید اول)، محمدبن مکی؛، بیتا، القواعد و الفوائد، قم، ...
عاملی جبعی (شهید ثانی)، زین الدین، 1417ق، مسالک الافهام الى ...
غروی اصفهانی، محمدحسین، 1419ق، حاشیه کتاب المکاسب، تحقیق عباس محمد ...
فروغی (الف)، سید علیرضا، 1391ش، بررسی فقهی- حقوقی حق و ...
فروغی (ب)، سید علیرضا، 1391ش، آثار و ویژگی های حق ...
قاسم زاده، مرتضی، 1388ش، اصول قراردادها و تعهدات، تهران، نشر ...
قنواتی، جلیل، 1383ش، مطالعه تطبیقی ایجاب و قبول، قم، بوستان ...
کاتوزیان، امیرناصر، 1390ش، ایقاع، تهران،میزان، چ5. ...
-------------، 1389ش، عقود معین ، تهران: سهامی انتشار، چ6،ج4. ...
-------------، 1385ش، قواعد عمومی قراردادها، تهران، سهامی انتشار، چ7،ج2. ...
محقق داماد، مصطفی،1390ش، بررسی فقهی حقوق خانواده، نکاح و انحلال ...
محقق داماد، مصطفی، عبدی پور فرد، ابراهیم، قنواتی، جلیل، وحدتی ...
----------، حقوق قراردادها در فقه امامیه ،1392ش، حقوق قراردادها در ...
محقق کرکی (محقق ثانی)، علی بن حسین، 1414ق، جامع المقاصد ...
محمدی، سام، فرزانگان، محمد، 1395ش، التزام اصیل به نکاح فضولی ...
موسوی بجنوردی، محمد، 1388ش، فقه مدنی، تهران، مجد، چ1،ج2. ...
موسوی خویی، ابوالقاسم، 1418ق، موسوعه الامام الخویی، قم، موسسه احیا ...
----------، 1377ش، مصباح الفقاهه، به تحقیق محمدعلی توحیدی تبریزی، ، ...
ناصری مقدم، حسین، قبولی درافشان، محمد تقی، محمودآبادی، صالحه، 1391ش، ...
نائینی، محمدحسین، 1404ق، فوائد الاصول، به تقریر محمدعلی کاظمی خراسانی، ...
-------------، 1373ق، منیه الطالب فی حاشیه المکاسب ، به تقریر ...
-------------، 1413ق، کتاب مکاسب و البیع، تقریر محمد تقی آملی، ...
------------، 1418ق، منیه الطالب،تقریر موسی بن محمد نجفی خوانساری، قم، ...
نجفی، محمد حسن، 1981م، جواهر الکلام،بیروت، دارالاحیاء التراث العربی، چ7،ج22. ...
نعمت اللهی، اسماعیل، 1393ش، بررسی نظریه ملک ان یملک (حق ...
نهرینی، فریدون، 1394ش، ماهیت و آثار فسخ قرارداد در حقوق ...
یزدانیان، علیرضا، 1393ش، مفهوم تسری تعهدات و مسوولیت مدنی به ...
Bell, Robert, (1826), Dictionary of the Law of Scotland, John ...
Benson, Peter, (2011), The Idea of Consideration , University of ...
Bolton Partners v. Lambert, (1889) 41 Ch D 295. ...
Brown v. Belleville (City), (2013) ONCA 148. ...
Calleros, Cause, (2013), Consideration, Promissory Estoppel, and Promises Under Deed: ...
Dalley, Paula J, (2011), A Theory of Agency Law , ...
DeMott, Deborah A, (2009), Ratification: Useful But Uneven , European ...
Dobson, Alan Paul,(2012), Stokes, Robert, Commercial Law, London, Sweet & ...
Drew V Nunn: CA (1879). ...
Furmston, M H, Cheshire, Geoffrey Chevalier, Fifoot, Cecil Herbert Stuart, ...
Gillies, Peter, (2004), Business Law, Federation Press, 12th ed. ...
Huffcut, Ernest W, (1895), Elements of the Law of Agency, ...
Merrill, Thomas W, (2015), Ownership and Possession (Law and Economics ...
Murphy, Tim, Robert, Simon, Flessas, Tatiana, (2004), Understanding Property Law, ...
Nahan, Nyuk Yin, (1997), Rescission: A Case for Rejecting the ...
Pollock, Frederick, wright, Robert Samuel, (1888), An Essay on Possession ...
Rochvarg, Arnold, (1989), Ratification and Undisclosed Principals , McGill Law ...
Shilling, Dana, (2016), Lawyer s Desk Book, Wolters Kluwer Law ...
Stone, Richard, Davenney, James, Cunnington, Ralph, (2011), Text, Cases and ...
Stone, Richard, devenney, James, (2017), The Modern Law of Contract, ...
Thomas, Sean, (2008), Comparative Analysis of the Rule of Nemo ...
Twerski, Aaron, (1968), The Independent Doctrine of Ratification v. the ...
Walter v James (1871) LR 6 Exch 124. ...
Wambaugh, Eugene, (1895), A Problem as to Ratification , Harvard ...
Yonge v Toynbee (1910) 1 KB 215. ...

نمایش کامل مراجع