پهنه بندی منطقه شرق دریاچه ارومیه براساس عملکرد دیم و بارش با روش های Ward،Means K- و PCA

در بین عوامل اقلیمی موثر برای کشت دیم، بارندگی مهم­ترین عامل محسوب می­شود. تعیین اراضی مستعد دیم در کشور به­ویژه حوضه آبریز دریاچه ارومیه امری ضروری می­باشد. به­منظور پهنه­بندی منطقه شرق دریاچه ارومیه براساس عملکرد دیم و بارش برای بررسی قابلیت کشت دیم، آمار بارش روزانه 26 ایستگاه باران­سنجی برای دوره آماری 1370 تا 1392 به­کار گرفته شد. در این مطالعه گیاه گندم، به­عنوان یک محصول استراتژیک، انتخاب شد و و از آمار عملکرد گندم دیم طی دوره مذکور استفاده گردید. سپس با به­کارگیری روش­های تجزیه به مولفه­های اصلی،K- Means و وارد خوشه­بندی انجام گرفت. همگنی خوشه­های به­دست آمده با آزمون­های آماری H و S بررسی شد و خوشه­های همگن در محیط GIS رسم گردید. نتایج نشان داد که ضرایب عامل­های تجزیه به مولفه­های اصلی با خوشه­بندی K- Means از نظر درصد مساحت و درصد میانگین خوشه­های حاصل­شده بارش و عملکرد دیم همخوانی بیشتری باهم دارند و نتایج به هم نزدیک است. از طرفی دیگر، از نقطه نظر تغییرات مکانی، خطوط هم­عملکرد توام با خطوط هم­بارش رسم شد. نتایج افزایشی هم­سو برای عملکرد محصول و بارش در شمال­غرب و مرکز منطقه مورد مطالعه را نشان داد که با ماهیت فیزیکی روند عملکرد دیم همخوانی دارد؛ اما در بخش­های دیگر منطقه برخی مناطق ناهمگن مشاهده شد. مناطق همگن 47/24 درصد و مناطق ناهمگن 53/75 درصد مساحت منطقه مورد مطالعه را در برگرفت.

کلیدواژه ها:

بارش ، پهنه بندی ، خوشه بندی ، عملکرد دیم