مژده قیومی نیا - دانشجوی کارشناسی ارشد ،محیط زیست
رضا مکنون - استادیار، محیط زیست
علی خدایی - استادیار، راه و ترابری

احداث مترو یکی از راهکارهای موثر در افزایش کارایی حمل و نقل عمومی و حل معضل ترافیک میباشد.طراحی،اجرا و بهره برداری از این پروژه نیز همانند سایر طرحهای عظیم عمرانی دارای پیامدهای مثبت و نفی زیست محیطی خواهد بود.بنابراین لازم است قبل از صرف هزینه های کلان در اجرای مترو و در راستای دستیاب ی به توسعه پایدار، ارزیابی های زیست محیطی در طراحی ها و برنامه ریزی های اولیه لحاظ گردد. پیشنهاد استفاده از سیستم مترو در ایران در سال 1350 با هدف بررسی وضعیت حمل و نقل شهر تهران آغاز گردید،هم اکنون در پنج استان دیگر کشور در حال طراحی و یا اجراست. در این مقاله پس از بررسی روشهای ارزیابی اثرات زیست محیط ی متروها در ایران ، به مقایسه معیارهای عمده و نحوه ارزیابی ها در ایران و سایر شهرهای جهان پرداخته شده است. درگزارشات داخلی،روشهای ارزیابی عمدتاُ ماتریس معیار و امتیاز بوده و به ترتیب، معیارها ی اقتصاد ی و مالی، حمل و نقل و ترافیک و محیط زیست بعنوان معیار اصلی و موضوعات میراث فرهنگی، امنیت و مشکلات اجرا، بهره برداری، نگهدار ی و زمان اجرا مورد ارزیابی قرارگرفته اند. بیشترین وزن به معیار اقتصاد ی و مالی و کمترین وزن به امنیت اختصاص داده شده است . مقایسه ارزیابی اثرات زیست محیطی طرحهای داخل ی و خارجی نشان می دهد ارزیابی اثرات زیست محیطی در دو مرحله ساخت و بهر هبرداری در پروژه های خارجی، بصورت مجزا و در اکثر گزارشات داخلی بصورت توأم و یا در یک مرحله بررسی شده است. آنالیز ریسک و اثرات تجمعی و مواد زائد خطرناک و اثر بر عابرین پیاده در طرحها ی داخلی بررسی نشده،تغییرکاربری زمین و در نتیجه تغییر شرایط اقتصاد ی-فرهنگ ی اطراف شبکه و مشاغل محلی در ارزیابی طرحها ی خارجی بیشتر مورد توجه قرارگرفته اند.

ارزیابی اثرات- مترو- اجتماعی