نسرین صدقیان حکاک - کارشناس ارشد گرافیک، دانشگاه فنی دکتر علی شریعتی

امروزه هنرمحیطی2از جمله گرایش های هنرمعاصر میباشند که هنرمندان نسل جوان را روزبهروز بیشتر به خود مشغول میکنند. هنرمحیطی می کوشد تا رابطه مخاطب با محیط را بهبود ببخشد تا جایی که مخاطب خود را جزء تفکیکناپذیر اثر ببیند و از خلال این رابطه دوستانه او را متوجه مسائل زیست محیطی و آسیبدیده اطرافش نماید. برای این مهم هنرمند گاه با جابه جاکردن، افزودن و یا کاستن عنصری از عناصر طبیعت، به خلق اثر و ارائه بیانی جدید از محیط میپردازد. که البته این هنر دارای گرایشهای مختلف با راهکارهایی متفاوت است. یکی ازگرایشهای آن هنر بازیافتاست3 که سعی دارد، با نگرشی نو به رابطه انسان و طبیعت بپردازد و راهکارهایی جدید برای همزیستی با محیط اطراف در اختیار انسان بگذارد که البته جانمایه آن استفاده از زباله ها و پسماندهای شهری و با رویکردی انتقادی به مصرف گرایی است.درمقاله حاضر سعی شده با مطالعه انتقادی از سازوکار هنر بازیافت (اجرا شده در همایشهای مختلف در سالهای اخیر) و تطبیق آن با مفاهیم هنرمحیطی و ریشه های اجتماعی و انتقادی آن بخش از یاد رفته این هنر مفهومی و پیامرسان را یادآور شویم و تاثیرگذاری آن را در مخاطب درنمودهای ایرانی آن واکاوی کنیم. که البته در این بررسی به چهارگروه کلی رسیدیم که با تصویر توضیح در متن آمده است. ولی درکلیت باید سعی کنیم درعرصه هنرهای محیطی و بازیافت به ریشه های آن نگاهی داشته باشیم و بیاد بیاوریم که نباید تنها به فرم اکتفا کرد و با پروپاگاندای فرمی، محتوا و موضوع به راحتی قربانی شوند. هنرمند نباید برای ساخت اثر هنری خود دچار مصرف گرایی و بازتولید مواد مضر برای محیط زیست شود و همچنین امید است با درک عمیق از هنر بازیافت و رعایت اصول زیباشناسی آن نه تنها برای مخاطب ایجاد لذت و زیبایی بکنیم، بلکه این هنر میتواند به یک رسانه فرهنگی برای سنین مختلف از کودک تا بزرگسال تبدیل شود.

هنربازیافت، هنر محیطی، رسانه، جشنواره هنری