زمینه و هدف: ویژگی های منحصر به فرد نانومواد، در چند دهه اخیر، زمینه استفاده گسترده از این مواد را در صنایع ومراکز علمی مختلف فراهم کرده است. از دیگر سو، همین ویژگی های منحصر به فرد نگرانی هایی را در ارتباط با اثراتاحتمالی این مواد بر سلامت انسان و محیط زیست بوجود آورده است.کارکنان شرکت ها و آزمایشگاه های تولید کننده ومصرف کننده
نانومواد جزء اولین کسانی هستند که در تماس با این مواد قرار می گیرند. پیشبینی شده است که تا سال2020 حدود 6 میلیون نقر در جهان در معرض
مواجهه شغلی با
نانومواد خواهند بود. لذا مطالعه حاضر با هدف ارزیابی ریسکبهداشتی
مواجهه شغلی با
نانومواد در شرکت های نانوفناوری انجام گرفته است.مواد و روش ها: این مطالعه در سال 1397 و در شرکت های نانوفناوری در شهر تهران انجام گرفته است. لیست این شرکتها از طریق وزارت صنعت، معدن و تجارت فراهم شد. لیست شامل 30 شرکت بود که از همه آن ها برای شرکت در اینمطالعه دعوت به عمل آمد. در نهایت 18 شرکت همکاری با این مطالعه را پذیرفتند. در مرحله بعد فعالیت اصلی هر شرکتمشخص و به
روش NanoTool مورد
ارزیابی ریسک قرار گرفت. این روش از معروفترین روش های مبتنی بر Control Banding است. در این روش، به منظور ارزیابی ریسک، 20 فاکتور در مورد نانوماده و فعالیت مورد نظر بررسی می شوند. ازترکیب این فاکتور ها، امتیاز های شدت و احتمال حاصل می شوند. این دو امتیاز در نهایت وارد ماتریس ارزیابی ریسکشده و ریسک نهایی تعیین می شود. داده های این مطالعه با استفاده از نرم افزار SPSS.22 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.برای نیل به اهداف تحقیق، از روش های آمار توصیفی شامل جداول توزیع فراوانی و شاخص های مرکزی و پراکندگی از جملهمیانگین و انحراف معیار استفاده شد.یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد که 6 مورد (33/2%) از فعالیت های مورد بررسی دارای سطح ریسک 4 بودند؛ 8 مورد (44/4%) از فعالیت ها سطح ریسک شان 3 بود و 4 مورد (22/3%) از فعالیت ها سطح ریسک 2 را داشتند. همچنین درصد بالایی (78/88%) از کنترل های مورد استفاده در شرکت های مذکور برای کاهش مواجهه با نانومواد، مناسب نبوده و نتایج نشان می دهند که باید بروزرسانی شده و ارتقاء یابند.نتیجه گیری: نتایج نشان داد که 77/77% از فعالیت های مورد بررسی، سطوح ریسک بالایی دارند. از دلایل این مهم می توان به مواجهه مکرر با نانومواد، زمان مواجهه بالا، پتانسیل بالای
نانومواد برای هوابرد شدن و مصرف بالای
نانومواد در فعالیت هااشاره کرد. بررسی کنترل های موجود در شرکت ها نشان داد که در 94/50% از موارد از حداقل کنترل ها ( تهویه عمومی و تهویه موضعی ) استفاده شده است. عدم آگاهی از خطرات احتمالی نانومواد، فقدان تکنولوژی لازم و کمبود منابع مالی ازدلایل استفاده از کنترل های حداقلی است. نتایج این مطالعه نشان دهنده عدم کفایت اقدامات بهداشت و ایمنی شغلی درشرکت های نانوفناوری است؛ لذا پیشنهاد می شود نسبت به آموزش اصول ایمنی کار با
نانومواد و نیز بروزرسانی اقداماتکنترلی در این شرکت ها اقدام شود.