حمیدرضا مهری - دانشیار گروه مهندسی بهداشت حرفه ای، دانشکده بهداشت، علوم پزشکی تهران
فائزه سپاهی زوارم - دانشیار گروه مهندسی بهداشت حرفه ای، دانشکده بهداشت، علوم پزشکی تهران
علی کریمی - دانشیار گروه مهندسی بهداشت حرفه ای، دانشکده بهداشت، علوم پزشکی تهران
فریده گلبابائی - دانشیار گروه مهندسی بهداشت حرفه ای، دانشکده بهداشت، علوم پزشکی تهران
سعید تزوال - دانشیار گروه مهندسی بهداشت حرفه ای، دانشکده بهداشت، علوم پزشکی تهران

زمینه و هدف: آمادگی برای مقابله با حریق های مهیب و انفجارها در تاسیسات فرایندی بسیار مهم است زیرا آنها با مقدارزیادی مواد شیمیایی قابل اشتعال کار می کنند؛ همچنین، مناطق فرآیندی با لوله های پیچیده، کمپرسورهای فشار بالا وجداسازی های فشرده، تجهیز شده اند. از این رو این مطالعه به دنبال ارائه ابزاری است تا بتوان با استفاده از آن وضعیتآمادگی تیم های آتش نشانی در صنایع فرآیندی را با استفاده از رویکرد منطق فازی مورد ارزیابی قرار دهد.مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی تحلیلی در سال 1397 انجام شد با استفاده از نظر خبرگان و همچنین مطالعه مقالاتو کتاب های مربوط به مدیریت بحران های صنعتی سه پارامتر فرآیند برنامه ریزی، سیستم ها و دستورالعمل ها، و آموزش وشبیه سازی برای ارزیابی آمادگی در برابر حریق های مهیب انتخاب شدند. پرسشنامه ی اولیه با استفاده از کتاب ها و مقالاتمختلف در زمینه مدیریت بحران های صنعتی و همچنین بحث و مشورت با سه متخصص دانشگاهی و دو متخصص از بخشHSE یک پالایشگاه نفت تهیه شد. پرسشنامه از سه بخش تشکیل شده است و از طیف لیکرت پنج تایی به منظور امتیاز دهیبهره می برد. اعتبار علمی پرسشنامه از طریق شاخص روایی محتوا و ضریب آلفای کرونباخ مورد بررسی قرار گرفت. در مرحلهبعد هر یک از پارامتر ها به صورت مجموعه های فازی تعریف شدند و بر اساس قضاوت خبرگان قوانین فازی نوشته شدند و درنهایت شاخص خروجی با عنوان میزان آمادگی به چهار دسته تقسیم شد که عبارتند از عدم آمادگی، آمادگی کم، آمادگی زیادو آمادگی عالی. مدل فازی در این مطالعه از قوانین سیستم فازی ممدانی که در مطالعات قبلی بیشترین ارجاع را داشته است،بهره می برد. تمام مراحل ساخت و آنالیز سیستم فازی این مطالعه توسط نرم افزار MATLAB ورژن 16.2 انجام می گیرد.یافته ها: پرسشنامه طراحی شده دارای 20 سوال است که هفت سوال اول فرآیند برنامه ریزی را مورد سنجش قرار می دهند،از سوال هشت تا دوازده مربوط به پارامتر آموزش و شبیه سازی می باشد و در نهایت از سوال سیزده تا بیست مربوط بهپارامتر سیستم ها و دستورالعمل ها می باشد. ضریب نسبی روایی محتوا (CVR) برای این پرسشنامه 0.69 بدست آمد وشاخص روایی محتوا CVI) 0.82) می باشد. ضریب آلفای کرونباخ برای این پرسشنامه برابر با 0.713 بدست آمد. مدل فازیدر این مطالعه دو مرحله ای است یعنی خروجی مرحله اول به عنوان یکی از ورودی های مرحله دوم عمل می کند تا تعدادقوانین فازی و در نتیجه پیچیدگی کل مدل کاهش یابد. در هر مرحله تعداد قوانین فازی 16 عدد می باشد.نتیجه گیری: پرسشنامه طراحی شده از روایی و پایایی قابل قبولی برخوردار است. مدل فازی پیشنهادی از اعتبار بالاییبرخوردار است و این مدل معلوم می دارد به منظور داشتن آمادگی ایده آل باید هر سه پارامتر در حد مطلوبی قرار داشته باشند.

منطق فازی، شاخص سازی، ضریب آلفای کرونباخ، نرم افزار متلب، پالایشگاه نفت