بهبود مشکلات ارگونومیک در طراحی دستگاه کاربافی

زمینه و هدف: اختلالات اسکلتی- عضلانی از شایع ترین آسیب های ناشی از کار به خصوص در صنایع دستی محسوب می گردد . شرایط کار در صنعت کاربافی باعث شده اختلالات اسکلتی- عضلانی (MSDs) از جمله مشکلات شغلی شایع در اینحرفه در بین زنان می باشد. بعلت توجه اخیر به این صنعت در کشور، بهبود شرایط کار آنان ، پیشگیری از وقوع (MSDs) میتواند تاثیر مهمی در اقتصاد، تولید و افزایش درآمد ملی داشته باشد. به این منظور تحقیق حاضر باهدف تعیین شیوع اختلالاتاسکلتی- عضلانی در اندام های گوناگون بدن کاربافان، ارزیابی پوسچر کاربافان و ایستگاه های کاربافی، تعیین ریسک فاکتورهای ارگونومیک و فردی موثر در وقوع اختلالات اسکلتی- عضلانی و طراحی و ارزیابی دستگاه کاربافی جدید صورت گرفته است. مواد و روش ها: پژوهش حاضر در دو مرحله انجام شد؛ مرحله ی اول از نوع توصیفی تحلیلی و مرحله ی دوم از نوع مداخله ایبه روش قبل و بعد (Before-After) بود. مرحله اول، به صورت نمونه گیری تصادفی بر روی 150 نفر از کاربافان میبد صورتگرفت و برای بررسی اطلاعات دموگرافیک از پرسشنامه ی خودساخته و برای سنجش شیوع اختلالات اسکلتی عضلانی ازپرسشنامه NMQ و ارزیابی ناراحتی با استفاده از پرسشنامه ی Body Map و همچنین به منظور ارزیابی ریسک فعالیت هایتکراری شغلی از روش OCRA استفاده شد و باتوجه به مشکلاتی که از داده ها بدست آمدو اظهارات کاربافان طراحی مجددصورت گرفت و داده های جمع آوری شده با کمک نرم افزار (SPSS (Ver. 20 و آزمون های آماری آزمون خی دو و Paired T-Testو ویلکاکسون و اسپیرمن مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت.یافته ها: تمامی کاربافان زن و دارای میانگین سنی 49/97 سال بودند. نتایج بدست آمده از مرحله اول مطالعه با استفاده از پرسشنامه های NMQ و Body Map نشان داد که بیشترین شیوع اختلالات اسکلتی عضلانی (احساس درد، ناراحتی و... درطی 12 ماه گذشته) و ناراحتی در نواحی گردن، شانه ها می باشد و نتایج ارزیابی ریسک کاربافان، به روش Ocra نشان داد ،بیشتر افراد در معرض خطر ریسک بالا 4/64 بودند و همچنین نتایج نشان داد ارتباط معناداری بین سطح ریسک Ocra وشیوع ناراحتی های اسکلتی عضلانی در گردن و شانه و مچ دست وجود دارد و در مرحله ی دوم مداخلات ارگونومیک بر رویدستگاه که شامل زاویه دار شدن صندلی ، ایجاد نور موضعی بر روی دستگاه برای بهبود بافت و بهبود وضعیت گردن در هنگامبافت ، انتقال نورد جمع کننده پارچه به زیر دستگاه، دفتین ارگونومیک ، دسته جمع کننده نورد ارگونومیک ، پدالارگونومیک ، قابلیت تنظیم ارتفاع دستگاه کاربافی ارگونومیک ، تغییر جنس وردها با استفاده از میلمیک و تغییر نخ چله ازحالت گندله به حالت غلتک نخ تار صورت گرفت.نتیجه گیری: نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که شیوع علائم اختلالات اسکلتی- عضلانی و سطوح ریسک ارگونومیک که به روش Ocra سنجیده شد در کاربافان موردمطالعه، به طرز نگران کننده ای بالا هستند بنابراین هرگونه برنامه ای برایپیشگیری از وقوع این اختلالات در محیط کار و کنترل ریسک فاکتورهای ارگونومیکی مربوطه و انجام اقدامات اصلاحی جهتبهبود شرایط کار و استفاده از ایستگاه کاری ارگونومیک ضروری می باشد.

کلیدواژه ها:

اختلالات اسکلتی عضلانی ، کاربافی ، شاخص OCRA ، پرسشنامه نوردیک ، Body Map