تعیین میزان مواجهه شغلی کارکنان جایگاه های عرضه سوخت شهر ایلام با ترکیبات BTEX با روش GC/FID

زمینه و هدف : آلودگی هوای شهرها یک نگرانی عمده بهداشتی است. که با افزایش تعداد خودروها و متعاقب آن افزایشمیزان عرضه سوخت به عنوان یک مسئله جدی مطرح است . بخش اعظم این آلودگی ناشی از ترکیبات آلی فرار (VOCS) وبه ویژه ترکیبات بنزن ، تولوئن ، اتیل بنزن (BTEX) حاصل از تبخیر و احتراق سوخت وسایل نقلیه است .باتوجه به اثراتجدی ترکیبات فوق بر سلامت (سرطان زایی بنزن) و همچنین جمعیت در معرض مواجهه با این ترکیبات (کارکنان جایگاهعرضه سوخت) مطالعه حاضر با هدف تعیین میزان مواجهه شغلی کارکنان جایگاه سوخت با ترکیبات BTEX در جایگاه هایسوخت شهر ایلام با روش GC/FID انجام گرفت.مواد و روش : در این مطالعه به منظور اندازه گیری غلظت ترکیبات BTEX در هوای جایگاه های سوخت 24 نفر از 6 جایگاهسوخت انتخاب شد. با استفاده از روش شماره 1501 سازمان NIOSH نمونه برداری و آنالیز ترکیبات BTEX به این صورتکه نمونه برداری از هوای منطقه تنفسی کارگر بااستفاده از پمپ نمونه بردار فردی SKC و لوله های جاذب کربن فعال انجام وآنالیز ترکیبات با استفاده ازتکنیک کروماتوگرافی گازی مجهز به آشکارساز یونش شعله ای (GC/FID) صورت گرفت.یافته ها : نتایج حاصل از آنالیز نمونه هوای منطقه تنفسی 04 کارگر نشان داد که ،میانگین غلظت BTEX در 6 جایگاهسوخت برابر 1042.23±234، 1116.74±132، 723.37±141، 84.5±124، 964.25±245 و 985.5±521 g/m3μ بود. میانگین غلظت های بنزن ،تولوئن ، اتیل بنزن و زایلن نیز به ترتیب برابر با 1701±263، 706±185، 835±217، 537±123 g/m3μ بود. که با مقایسه میانگین هرکدام از ترکیب های فوق با مقادیر مجاز مواجهه شغلی مشخص شد تنها مقدار بنزن موجود در جایگاه های سوخت از حدود مجاز مواجهه کشوری (OEL) بالاتر است.نتیجه گیری : با توجه به نتایج ،غلظت بنزن در جایگاه های سوخت بیشتر از حد مجاز مواجهه بوده لذا خطر سرطان زایی راافزیش می دهد و هم چنین در جایگاه های سوخت علاوه بر وجود خطرسرطان زایی بعلت وجود بنزن و اتیل بنزن ، خطرایجاد شرایط غیر سرطان نیز بعلت وجود تولوئن و زایلن وجود دارد که در نهایت پایش بیولوژیکی کارگران ، بهبود کیفیتسوخت ،بکارگیری روش های کنترلی فنی و مهندسی مناسب و استفاده از وسایل حفاظت فردی موثر جهت کاهش میزانمواجهه کارکنان توصیه می گردد .

کلیدواژه ها:

جایگاه سوخت رسانی ، BTEX ، مواجهه شغلی ، GC/FID ، آلودگی هوا