ارزیابی پارامترهای عملکرد ریوی در بین کارکنان دارای مواجهه با ترکیبات BTEX در یک صنعت پتروشیمی

زمینه و هدف: یکی از مهمترین ترکیبات موجود در هوای تنفسی افراد شاغل در صنایع پتروشیمی، ترکیبات آلی فرار(VOCs) می باشد. مواجهه شغلی با این ترکیبات منجر به ایجاد عوارض سرطانزایی و بهداشتی بسیاری بر سلامت انسان می-گردد. یکی از مهمترین عوارض ناشی از مواجهه با بخارات ترکیبات مذکور، ایجاد اثرات نامطلوب بر روی سیستم تنفسی می-باشد. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی پارامترهای عملکرد ریوی در بین کارکنان دارای مواجهه با ترکیبات BTEX در یک صنعتپتروشیمی در سال 1396 انجام پذیرفت.مواد و روش ها : مطالعه حاضر از نوع مقطعی و مورد- شاهدی بوده و در یکی از صنایع پتروشیمی واقع در جنوب کشور در سال 1396 انجام پذیرفت. افراد مورد مطالعه شامل 170 نفر از کارگران دارای مواجهه تنفسی با سطوح مختلف ترکیباتBTEX به عنوان گروه مورد و 110 نفر از افراد بدون مواجهه با ترکیبات مذکور به عنوان گروه کنترل می باشد. به منظور نمونهبرداری و آنالیز نمونه های جمع آوری شده از متد شماره 1501 انستیتو ملی ایمنی و بهداشت شغلی (NIOSH 1501) استفادهگردید. دستگاه گاز کروماتوگرافی مجهز به دتکتور پونیزاسیون شعله ای (GC – FID) به منظور تعیین مقادیر غلظت ترکیباتBTEX مورد استفاده قرار گرفت. جهت تعیین پارامترهای عملکرد ریوی کلیه افراد مورد مطالعه به تعداد 280 نفر (170 نفردارای مواجهه و 110 نفر فاقد مواجهه) از روش اسپیرومتری استفاده گردید. قبل از شروع شیفت کاری در اولین روز کاریهفته از هر دو گروه مورد و شاهد تست اسپیرومتری گرفته شده و در مورد افراد دارای مواجهه، آزمون اسپیرومتری پس ازپایان شیفت کاری نیز تکرار گردید. به منظور تجزیه تحلیل داده های تحصیل شده نرم افزار آماری SPSS ویراست 21 مورداستفاده قرار گرفت.یافته ها : مشخص گردید میانگین و انحراف معیار غلظت ترکیبات بنزن، تولوئن، اتیل بنزن و زایلن در هوای تنفسی افراددارای مواجهه در طول شیفت کاری به ترتیب مقادیر 0/19±0/868، 3/13±2/67، 5/9±6/63 و 7/39±11/57 پی پی ام می باشد. مشخص گردید مقادیر برخی پارامترهای عملکرد ریوی همچون VC ، FVC و PEF در بین افراد دارای مواجهه بهطور معنی داری پایین تر از افراد بدون مواجهه می باشد. نتایج آزمون های آماری نیز نشان داد که تفاوت معنی داری بینپارامترهای عمکلرد ریوی در افراد دارای مواجهه و افراد بدون مواجهه وجود دارد (P<0/05). همچنین کاهش معنی داری درپارامترهای عملکرد ریوی افراد دارای مواجهه در پایان شیفت کاری مشاهده گردید (P<0/05).نتیجه گیری: نتایج حاصل از مطالعه حاضر نشان داد که مقادیر پارامترهای عملکرد ریوی افراد حاضر در مطالعه متاثر ازمیزان مواجهه شغلی آنان با ترکیبات BTEX بوده و برخی پارامترهای ریوی افراد دارای مواجهه بطور معنی داری کاهش یافتهاست. لذا بکار گیری استراتژیهای کنترلی به منظور کاهش سطوح مواجهه تنفسی افراد با ترکیبات مذکور و همچنین بهبودعملکرد ریوی افراد شاغل در صنایع پتروشیمی، امری کاملا ضروری می باشد.

کلیدواژه ها:

عملکرد ریوی ، BTEX ، مواجهه شغلی ، صنعت پتروشیمی