ارزیابی سمیت ترکیبی نانوذرات سیلیس آمورف و فرمالدئید در سلول های ریه

زمینه و هدف: مواجهه انسانی با نانوذرات سیلیس و فرمالدئید در برخی فرآیند های صنعتی و محیط های شغلی دیده میشود. با وجود مطالعات متعدد انجام گرفته در خصوص سمیت هر یک از این مواد، هنوز اثرات سمیت توام این آلاینده ها موردبررسی قرار نگرفته است. این مطالعه برون تنی (in vitro) برای اولین بار جهت ارزیابی سمیت توام نانوذرات سیلیس آمورف وفرمالدئید بر روی سلول های اپیتلیال ریه انسان (A549) اجرا گردید.مواد و روش ها: خصوصیات فیزیکوشیمیایی نانوذرات سیلیس آمورف شامل اندازه ذرات، مورفولوژی، توزیع اندازه ذرات وپتانسیل زتا با استفاده از میکروسکوپ TEM و دستگاه تفرق دینامیکی نور (DLS) تعیین شد. سپس سلول ها در مواجهه باغلظت های مختلف نانوذرات سیلیس آمورف و فرمالدئید به شکل مستقل و ترکیبی قرار گرفتند و سمیت سلولی و ژنتیکیمستقل و توام نانوذرات سیلیس آمورف و فرمالدئید با استفاده از تست های MTT ، شکستگی DNA ، آپوپتوزیس و رنگ آمیزیبا DAPI مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: نتایج عکس برداری میکروسکوپ TEM ، اندازه اولیه 30-40 نانومتر را برای نانوذرات سیلیس آمورف نشان داد و بعد از حل کردن مقدار معینی از نانوذرات در آب مقطر و دیسپرس کردن با التراسونیک، دستگاه تفرق دینامیکی نور اندازه13/88±81/6 نانومتر و پتانسیل زنای 4/55±21/2- میلی ولت را نشان داد. همچنین نتایج تست های تعیین سمیت سلولی و ژنتیکی، افزایش معناداری در میزان مرگ سلولی، نرخ آپوپتوز/ نکروز و شکستگی DNA و کروماتین در سلول هایتیمار شده با ترکیب نانوذرات سیلیس آمورف و فرمالدئید در مقایسه با سلول های تیمار شده مستقل را نشان دادند (P<0/05).آنالیز فاکتوریل دو طرفه نشان دهنده برهمکنش و تداخل افزایشی بین نانوذرات سیلیس آمورف و فرمالدئید در سه دورهزمانی مواجهه 24، 48 و 72 ساعت بود.نتیجه گیری: بر اساس نتایج بدست آمده، هر دو آلاینده نانوذرات سیلیس آمورف و فرمالدئید پتانسیل ایجاد سمیت سلولی وژنتیکی در سلول های ریه را دارند. به نظر می رسد که کارگران در معرض تماس همزمان با نانوذرات سیلیس آمورف وفرمالدئید بیشتر از مواجهه های مستقل در معرض خطر می باشند. جهت ارزیابی دقیق تر در این خصوص، انجام مطالعاتحیوانی در مدت زمان های مواجهه طولانی مدت و کوتاه مدت پیشنهاد می گردد.

کلیدواژه ها:

نانوذرات سیلیس ، فرمالدئید ، سلول های A549 ، سلامت شغلی ، سمیت سلولی