گفتمان های فکری عصر ابن بابویه و اندیشه غیبت: بازخوانی کتاب کمال الدین و تمام النعمه

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: پژوهشنامه مطالعات تاریخی قرآن و حدیث، دوره: 25، شماره: 65
  • کد COI اختصاصی: JR_SMOJ-25-65_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 474
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

علی ثقفیان

دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران، تهران، ایران.

حسین شجاعی

دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

عصر ابن بابویه از دوره های پرالتهاب در تاریخ مذهب شیعه امامیه به حساب می آید. خروج امام از دسترس مستقیم در کنار تردیدافکنی دیگر فرق مردم را با حیرتی فراگیر مواجه کرد. در چنین وضعیتی ابن بابویه با نگارش کتاب کمال الدین تلاش نمود مهم ترین چالش های گفتمانی عصر خویش را که موجب شکل گیری حیرتی گسترده پیرامون امام عصر (ع) شده بود بررسی کند. به دلیل عدم انعکاس مستقیم این گفتمان ها در آثار تاریخی مختلف، لازم است با تحلیل و دسته بندی داده های مندرج در کتاب کمال الدین، مهم ترین جریان های فکری شیعیان دوره حیرت و چالش های گفتمانی ایشان را بازشناسیم. به نظر می رسد ابن بابویه خود را با سه مسئله اصلی اثبات وجود حجت الهی و تعین یافتنش در فرزند امام عسکری (ع)، غیبت امام و عدم تنافی آن با شئون امامت، و طول عمر امام روبه رو می دیده است. مطالعه پیش رو برای آزمون همین فرضیه صورت می گیرد. می خواهیم دریابیم هریک از این قبیل مسائل از جانب کدام دسته از مخالفان مطرح می شده، و پاسخ های ابن بابویه در مقام رویارویی با هرکدام چه بوده است.

کلیدواژه ها

شیخ صدوق, دوره حیرت, تاریخ غیبت کبری, مهدویت

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.