دسته بندی روایات تاریخی در مجمع البیان
- سال انتشار: 1398
- محل انتشار: پژوهشنامه مطالعات تاریخی قرآن و حدیث، دوره: 25، شماره: 66
- کد COI اختصاصی: JR_SMOJ-25-66_005
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 472
نویسندگان
استاد گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشگاه پیام نور، مرکز تهران جنوب، تهران، ایران.
دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه پیام نور، مرکز تهران جنوب، تهران، ایران.
دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه پیام نور، مرکز تهران جنوب، تهران، ایران.
چکیده
هدف از پژوهش حاضر، گونه شناسی و دسته بندی روایات با کارکرد تاریخی در تفسیر مجمع البیان است. الگوی مورد استفاده در این مقاله، گونه شناسی مبتنی بر روش است. گونه شناسی مبتنی بر روش در حوزه تفسیر قرآن الگویی است که با توجه به سه نوع رویکرد رابطه نگرانه، کارکرد گرایانه و ساختار گرایانه دانشمندان علوم حدیث به گونه بندی و تحلیل گونه ها می پردازد. در مطالعه حاضر این نوع از گونه شناسی رویکردی توصیفی تحلیلی به سنخ شناسی کارکرد گرا در روایات دارد. بر همین اساس سه دسته روایت شامل روایات ترتیب نزول سوره ها، روایات اسباب نزول و حاکی از فضای صدور سوره ها، و روایات حکایت کننده جزئیات قصص و داستان های انبیاء و اقوام پیشین تحت عنوان کارکرد تاریخی روایات گونه بندی و تحلیل می شوند. نتایج این مطالعه نشان می دهد روایات ترتیب نزول و بخش عمده روایات اسباب نزول حاوی اطلاعاتی است از وقایع تاریخی یا وقایعی که در شکل گیری تاریخ بعد از اسلام اهمیت داشته اند. همچنین، روایات حکایت کننده جزئیات قصص، شامل 308 روایت است که با توجه به کارکرد تاریخی آن ها در 9 نوع مختلف قابل دسته بندی است.کلیدواژه ها
گونه شناسی, روایات تفسیری, کارکرد, تاریخ شناسی, تفسیر مجمع البیاناطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.