لیلا خوشنود - کارشناسی ارشد جغرافیای اقلیم، مدیریت آموزش پرورش ناحیه ۴، اهواز، خوزستان
رضا خوشنود - دکتری محیط زیست، شرکت مهندسین مشاور محیط گستر آریا. اهواز، خوزستان
زهرا خوشنود - استادیار زیست شناسی دریا، گروه زیست شناسی، واحد دزفول، دانشگاه آزاد اسلامی، دزفول، خوزستان

منافذ هیدروترمال یا چشمه های آب گرم بستر اقیانوس ها از جمله استثنایی ترین اکوسیستم های شناخته شده در کره زمین به شمار می روند. وجود دمای بسیار بالای مواد معدنی، نبود نور، کمبود اکسیژن و ... از جمله مهم ترین فاکتورهای ناخوشایندی هستند که وجود حیات را در چنین زیستگاه هایی عملا غیرممکن ساخته اند. این در حالی است که گستره ی وسیعی از جانوران متعلق به رده های مختلف در این مناطق زندگی می کنند. انواعی از ماهی ها، کرم های حلقوی، صدف های دو کفه ای، خرچنگ ها، میگوها و ... مهترین ساکنان چشمه های آب گرم بستر اقیانوس ها هستند. اساس حفظ و پایداری چنین جوامعی، فرآیندهای شیمیوسنتز، سازگاری های بیولوژیک و همزیستی بین موجودات است. مقاله ی حاضر به معرفی اکوسیستم منافذ هیدروترمال، موجودات ساکن در آن ها و فرآیندهای زیستی آن های می پردازد.

منافذ هیدروترمال، اکوسیستم، شیمیوسنتز