ارزیابی بحران آب در دشت سبزوار با استفاده از شاخص های منابع آب

آب در توسعه استان خراسان رضوی، مهم ترین و در عین حال محدود کننده ترین عامل محسوب می شود. از یک طرف کاهش شدید منابع آب ناشی از بهره برداری های غیر مجاز و بی رویه، و از طرف دیگر رشد شدید تقاضا در بخش های مختلف مصرف، نقش این ماده حیاتی را در زمینه توسعه برجسته تر نموده است در این مطالعه تعدادی شاخص مبتنی بر آب تجدیدپذیر برای بررسی تعادل کشی منابع آب دست سبزوار به کار رفته است براین اساس نسبت مصرف به آب تجدیدپذیر 1/25 برآورد شد که با توجه به استاندارد، نشانه عدم تعادل بیلان است سرانه آب تجدید پذیر بر اساس شاخص فالکن مارک نیز در دست سبزوار معادل 469 مترمکعب به ازای هر نفر به دست آمدل که نشان دهنده ناکافی بودن آب مورد نیاز برای پشتیبانی توسعه پایدار می باشد. متوسط نیاز آبی خالص الگوی کشت موجود در این دشت 8773 مترمکعب در هکتار است، در حالی که مقدار آب تجدید پذیر به ازای هر هکتار از اراضی فاریاب، 7947 متر مکعب می باشد. در نتیجه به شرط تخصیص تمامی آب تجدید پذیر برای آبیاری، حداکثر 91 درصد اراضی فاریاب فعلی آب مورد نیاز برای آبیاری را در اختیار خواهند داشت. تاثیر عملکرد غیر واقع بینانه برداشت های غیر متعادل و وقوع خشکسالی های طولانی مدل نیز بر شدت بحران منابع آبی این دشت افزوده است بطوری که ادامه روند این شرایط می تواند برای ساکنین منطقه مخاطره آمیز باشد.

کلیدواژه ها:

آب تجدید پذیری ، پایداری منابع آب ، شاخص های منابع آب ، نسبت آب مصرفی به آب تجدید پذیر