بررسی نقش تفکر و تعقل در فلسفه برای کودکان براساس معیارهای امام علی (ع) بر روی کاهش خشونت و مقایسه آن با نظرات لیپمن

خشونت و پرخاشگری، درمیان کودکان و دانش آموزان، به سبب آثار فردی و اجتماعی اش توجهبسیاری از روان شناسان و جامعه شناسان را به خود جلب کرده است. در کنار خانواده، مدرسهمهم ترین نهاد برای پرورش مهارت های اجتماعی کودک است. علاوه بر این یکى از پیش زمینه هایلازم برای کاربردی کردن فلسفه برای کودکان در ایران، جستجوی مبانى نظری متناسب با فرهنگاسلامى است؛ از این رو در این مقاله، آموزههای امام علی (ع) پیرامون تفکر و تعقل مبنا قرار داده شدهاست و سپس با نظرات لیپمن موردمقایسه قرار گرفته و در آخر پیرامون کاهش خشونت نکات لازم موردبررسی قرار گرفته است. یافته ها نشان داده است براساس آموزه های امام علی (ع) فلسفه برای کودکاندر سه محور مهارتى، نگرشى و شناختى قرار مى گیرند که تفکر و تعقل زیرمجموعه محورشناختی میباشند. نتایج محور شناختى و بخصوص تفکر و تعقل نشان از امکان ابتنای برنامه فلسفه برای کودکانبر فرهنگ اسلامى است. همچنین با بررسی ارزش ها در کودکان و دانش آموزان اینگونه استنباط میشودکه ایجاد فضایی دوستانه و تفکر برانگیز، که در آن گوش دادن به سخن کودکان ارزش محسوبمی شود و منجر به ارتقای قدرت استدلال و داوری کودک می شود، می تواند در پیشگیری ازپرخاشگری بسیار کارساز باشد. مبدعان برنامه فلسفه برای کودکان بر این باورند که پرورش قدرتتمییز، داوری، و استدلال ورزی، که مبتنی بر تفکر منطقی است، باید از دوران کودکی و با شروعزندگی اجتماعی کودک آغاز شود. می توان انتظار داشت که هم زمان با تقویت تفکر استدلالی و منطقیکودک از طریق گفتوگوهای جمعی، بتوان پرخاشگری را در آنان مهار کرد. نتایج تحقیقات متعددیتاثیرات مثبت این برنامه بر کنترل رفتارهای پرخاشگرانه را در کودکان نشان داده است.

کلیدواژه ها:

پرخاشگری ، فلسفه برای کودکان ، تفکر ، تعقل