علم حضوری موثر در ادراک حسی و لوازم معرفت شناختی آن از دیدگاه حکمت متعالیه
عنوان مقاله: علم حضوری موثر در ادراک حسی و لوازم معرفت شناختی آن از دیدگاه حکمت متعالیه
شناسه ملی مقاله: JR_WISDOM-10-2_006
منتشر شده در شماره 2 دوره 10 فصل در سال 1398
شناسه ملی مقاله: JR_WISDOM-10-2_006
منتشر شده در شماره 2 دوره 10 فصل در سال 1398
مشخصات نویسندگان مقاله:
سیدمحمدحسین نقیبی - دانشجوی دکتری فلسفه دانشگاه علامه
عبدالله نصری - استاد دانشگاه علامه طباطبائی
خلاصه مقاله:
سیدمحمدحسین نقیبی - دانشجوی دکتری فلسفه دانشگاه علامه
عبدالله نصری - استاد دانشگاه علامه طباطبائی
هنگام ادراک حسی دو مرحله اتفاق میافتد، یکی تاثیرپذیری عضو حسی و دیگری ادراک نفس است مرحله اول مادی و مرحله دوم مجرد است. براساس اتحاد نفس و بدن، نفس به تاثرات مادی که در اعضای حسی واقع میشود علم دارد و این علم، از سنخ علم حضوری است برخی از شارحین حکمت متعالیه همچون علامه طباطبائی و شهید مطهری به این دیدگاه گرایش دارند از لوازم معرفتشناختی این نظریه، توانایی بر تبیین علت پیدایش برخی از خطاهای حس است همچنین این دیدگاه، بنایی معرفتی در جهت دفاع از نظریه واقعگرایی غیرمستقیم در ارتباط با متعلق ادراک حسی میباشد که بزرگان حکمت اسلامی بدان گرایش دارند. پذیرش حضوری بودن علم به تاثر مادی عضو حسی، با قول به حصولی بودن ادراک حسی قابل جمع است. ابنسینا و صدرا قائل به حصولی بودن ادراک حسیاند، در نقطهی مقابل سهروردی و سبزواری قائل به حضوری بودن آنند. طبق دیدگاه اخیر، نفس خود خارج را مییابد، بنابراین عدم تطابق ادراک با خارج متصور نیست این در حالی است که هنگام مواجهه ابزار حسی با خارج، در برخی موارد صورت غیرمطابق با واقع بر نفس پدیدار میگردد، در نتیجه نمیتوان قائل به حضوری بودن ادراک حسی شد.
کلمات کلیدی: علم حضوری, ادراک حسی, تاثر مادی, خطای حسی, واقع گرایی, معرفت شناسی
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/1010980/