تحلیل ساختاری کمال دیوان و امشاسپندان با نگاهی به آیین مزدیسنا و اسطوره های پیشاآریایی

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: فصلنامه ادبیات عرفانی و اسطوره شناختی، دوره: 15، شماره: 57
  • کد COI اختصاصی: JR_MMJ-15-57_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 511
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

حجت اله اسماعیل نیا گنجی

دانش آموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قائم شهر

رضا فرصتی جویباری

استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قائم شهر

حسینعلی پاشاپاسندی

استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قائم شهر

چکیده

نویسنده در این مقاله سعی دارد با روش توصیفی تحلیلی واژه کمال دیوان و امشاسپندان را در زبان اوستایی ریشه یابی کند و با ژرف­کاوی در ساختار واژگانی از یک سو و کنکاش در مفاهیم تطبیقی آن از سوی دیگر تلاش می شود تا صورتی دیگرگونه از طرح مساله به دست داده شود. از این منظر، جوهره ثنویت مزداپرستی، در تمام جزئیات و شئونات این آیین جاری­ست و عملکرد به اصطلاح درخت­گون دارد، هر چه از ریشه به سمت جزئیات پیش می­رویم، تکثر در کمیت مشهودتر می­گردد و این در حالی است که ویژگی­های بنیادین ریشه در فرعی­ترین سرشاخه­ها، قابل پی­گیری است. بی­تردید آنچه ریشه­های این ثنویت را تشکیل می­دهد، نخستین تقابل اهوره با اهریمن است و این همانا آفرینش امشاسپندان به دست اهوره و آفرینش کمال دیوان به تلافی، از سوی اهریمن است. واکاوی دقیق هر یک از اعضای این دو گروه خود روشنگر جزئیات تشکیل­دهنده این ثنویت و آشکارکننده زوایای مستور تقابل­ها با یکدیگر است. برای دست یافتن به این مقصود، موثرترین روش، بررسی ژرف­کاوانه اعضای هر یک از دو گروه و قیاس آن­ها با یکدیگر است. این شیوه، خود راه­گشایی است برای رسیدن به تقابل هایی دیگر که در سرشاخه­های فرعی این نظام درخت­گون صورت می پذیرد و در قالب موجودات اهریمنی و اهورایی تجلی ­می­یابد.

کلیدواژه ها

کمال دیوان, امشاسپندان, پیشاآریایی, گسست گفتمانی, ثنویت مزداپرستی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.