تفسیر عرفانی کمال الاخلاص له نفی الصفات عنه در خطبه اول نهج البلاغه
- سال انتشار: 1398
- محل انتشار: دوفصلنامه آموزه های حدیثی، دوره: 3، شماره: 5
- کد COI اختصاصی: JR_HADIS-3-5_003
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 2365
نویسندگان
دانشیار دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده
خطبه اول نهج البلاغه با تعابیری در شناخت خداوند و صفاتش آغاز میگردد. در این کلام علی کمال اخلاص را نفی صفات از خداوند میداند، این در حالی است که در قرآن و احادیث نبوی و نهج البلاغه درباره صفات خداوند مطالب فراوانی آمده است، شارحان نهج البلاغه و تفسیرگران کلام علی به توضیح این عبارت پرداخته و نظرات گوناگونی را ارائه دادهاند، که عبارتند از: اثبات دیدگاه معتزله در نداشتن صفت، نفی صفات زائد بر ذات (دیدگاه اشاعره) و اثبات عینیت ذات و صفات حق تعالی (دیدگاه شیعه)، نفی صفات مخلوقات از خداوند، نفی صفاتی همچون ظلم، عجز، و... ، ناتوانی انسان ها در توصیف خداوند، هرچند در تفسیر این کلام تلاش شده است از منظر کلامی به آن نگاه شود، اما با تحلیل کلام آن حضرت در این خطبه و تفاسیر گوناگون، به نظر می رسد اگر از دید عرفانی به آن نظر کنیم بهتر قابل حل و توضیح است. علی در این کلام به مقام غیب الغیوب حق اشاره میکند، که هیچ نشانی از آن وجود ندارد. از اینرو آن حضرت از آن به عنوان کمال اخلاص و کمال توحید و عالیترین درجه یگانگی یاد میکند، بنابراین عالی ترین درجه توحید در این کلام علی آمده است.کلیدواژه ها
خطبه اول نهج البلاغه, نفی صفات, عینیت ذات و صفات, غیب الغیوب, عرفاناطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.