بررسی رویکرد حاکم نیشابوری در تصحیح و تضعیف احادیث: با تکیه بر روایات المستدرک علی الصحیحین

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: تحقیقات علوم قرآن و حدیث، دوره: 16، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_TQH-16-4_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 932
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

کیهان سلطانیان

مربی گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه پیام نور واحد سردشت، ایران.

رحیم خاکپور

استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه پیام نور واحد مهاباد، ایران.

حمزه حاجی

استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه پیام نور واحد پیرانشهر، ایران.

چکیده

حاکم نیشابوری در تعامل با احادیث و جرح و تعدیل راویان و تعریف برخی اصطلاحات حدیثی چون صحیح، حسن، شاذ، مرسل، موقوف و... تمایزاتی با دیگر محدثان دارد. او در مستدرک روایاتی را صحیح می شمارد که براساس مبانی دیگر محدثان و حتی مبانی خود حاکم در سایر آثارش همچون معرفه علوم الحدیث صحیح نیست و به این علت او را متساهل خوانده اند. در این مقاله که با شیوه توصیفی-تحلیلی صورت یافته، تلاش می شود اولا آرا و نظرات حاکم درباره حدیث صحیح، حسن، ضعیف، موقوف، مرسل، شاذ، زیادات ثقه، نقل از اهل بدعت، نقد سند و متن روایات، جرح و تعدیل بیین گردد؛ ثانیا آرا و نظرات حاکم با دیدگاه سایر محدثان مقایسه شود؛ ثالثا میزان پایبندی حاکم به نظرات خودش در تهیه کتاب مستدرک بررسی گردد و با ارائه تحلیلی درباره آن ها میزان صحت آرای وی و اعمال آن آرا بر روایات مستدرک معلوم شود و به این ترتیب ویژگیهای مکتب حدیثی حاکم آشکار شود. با بررسی ها و مقایسه های لازم معلوم شد انتساب تساهل به حاکم در تصحیح احادیث مستدرک با استناد به دلایلی چون کهولت سن، ضعف حافظه و مهلت نداشتن برای تنقیح مستدرک به خاطر فوت مقبولیت علمی ندارد و می توان گفت قبل از استناد به روایات مستدرک باید سند و متن بازبینی شوند.

کلیدواژه ها

حاکم نیشابوری, مکتب حدیثی حاکم, مستدرک, تساهل حاکم, اقسام حدیث

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.