واکاوی نقش فرشته در نقاشی های معراج حضرت محمد(ص) در دوره های تیموری و صفوی
محل انتشار: پژوهشنامه گرافیک نقاشی، دوره: 2، شماره: 3
سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 1,601
فایل این مقاله در 16 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_ARJGAP-2-3_016
تاریخ نمایه سازی: 1 اردیبهشت 1399
چکیده مقاله:
چکیده فرشته مخلوقی آسمانی و موجودی نامریی بوده که همواره، ذهن آدمی را به خود مشغول کرده است؛ این موضوع در میان آثار هنرمندان دورههای هنر اسلامی، همواره، مورد توجه بوده؛ به نحوی که در دو دوره مهم و هنردوست تیموری و صفوی، به این موضوع پرداخته و آن را در اشکال متنوع در نگاره ها دست مایه کار خود قرار دادهاند؛ آنچه این جا، به عنوان مساله، تامل هر پژوهشگری را به کار میاندازد، وجوه تشابه و تمایز نقش فرشته در نگاره های معراج در دورههای فوق و چگونگی تصویرسازی آن توسط هنرمندان است. آنچه معلوم بوده این که، ایشان، برای تصویرگری به مطالعه متن معراج پرداخته و ذهنیت کافی نسبت به روایت در خود ایجاد کردهاند؛ اما وجه نامعلوم این که، در فرآیند کار خود تا چه حد، از میراث صورت گری دوره پیشین بهره برده و نیز اقتضائات دوره خویش را در آن دخالت دادهاند روش به کار رفته در این پژوهش، توصیفی و تطبیقی با انتخاب نمونههای معراجنامه میرحیدر، خاوراننامه و خمسه نظامی برای دوره تیموری و خمسه طهماسبی، هفت اورنگ جامی و حبیب السیر برای دوره صفوی با تاکید بر عنصر تصویری فرشته است. نتایج حاصل از مطالعه در موضوع تحقیق را میتوان در سه بعد مرتبه، ظاهر و کیفیت ظهور دنبال کرد. چه، آن که نخست، با مراتب مقرب و سایر فرشتگان با عملکرد راهنمایی و همراهی و خوشآمدگویی و نظیر آن مواجهیم؛ دوم، با ظاهری متنوع از شکل، رنگ، پیکرهنگاری و چهرهپردازی که در عصر تیموری متمایل به وجه سادهتر و در عصر صفوی با دقت بیش تر در حجمها و سایهها روبه رو هستیم؛ و سوم، کیفیت حضور ایشان در ترکیببندی که به مدد قرارگیری پیکرهها و یا خطوط نگاهها و هادی در هر دو عصر تمایل به شکل منحنی از نوع حلزونی و کهکشانی مشهود است.
نویسندگان
اعظم محسنی تفتی
کارشناسی ارشد تصویرسازی، موسسه آموزش عالی فردوس، مشهد، ایران، نویسنده مسئول.
علیرضا کریمی
مربی گروه نقاشی، موسسه آموزش عالی فردوس، مشهد، ایران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :