کنش دینی در پدیدارشناسی دین ماکس شلر

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: پژوهشنامه فلسفه دین، دوره: 17، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_JPRR-17-2_008
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 430
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

حمیدرضا عرفانی فر

دانشجوی دکتری فلسفه معاصر، دانشگاه بین المللی امام خمینی ، قزوین، ایران

حسن قنبری

دانشیار گروه فلسفه دین، دانشگاه تهران، پردیس فارابی، قم، ایران

چکیده

فلسفه دین ماکس شلر در واقع پدیدارشناسی ذات نگر دین است. محور مباحث او درباره دین مفهومی تحت عنوان کنش دینی است، که شلر آن را نوعی دادگی معرفی می کند، که در آن امر الوهی/قدسی داده می شود. او معتقد است شخص در کنش دینی با خدا ارتباط برقرار می کند، و تجربه این ارتباط منحصربه فرد و تحویل ناپذیر است. این کنش بداهتی دارد که متفاوت با بداهت مورد نظر در منطق است و از شهود پدیدارشناسانه مایه می گیرد. از نظر شلر، کنش دینی بعدی بنیادین و ذاتی از ابعاد وجودی انسان است. او سه مشخصه ذاتی کنش دینی را برمی شمرد، که مختص به این کنش هستند، و عبارت اند از فراروی از جهان، پر شدن با امر الوهی، و لزوم پذیرش از جانب امر الوهی. به این منظور، ابتدا نگاهی به شناخت شهودی و نقش عاطفه در آن از نظر شلر می اندازیم. آنگاه پس از تبیین مفهوم کنش دینی و دادگی امر الوهی و مشخصات آن از نظر شلر، با بررسی و ارزیابی ویژگی های طرح شده کنش دینی، به چند اشکال می رسیم: ارتباط کنش دینی با خدا - به مفهوم ادیان ابراهیمی و غیرابراهیمی - وضوح ندارد؛ ویژگی فراروی از جهان نیز مستلزم پذیرش پیشینی فراجهان است؛ و روش شلر در تعیین بعد بنیادی انسان با وظیفه پدیدارشناسی فاصله ای پرناشدنی دارد.

کلیدواژه ها

ماکس شلر, پدیدارشناسی, کنش دینی, مکاشفه, امر الوهی, دادگی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.