آیا واقعا یک عمر می توان سخن از زلف یار گفت (بررسی کارکردهای واژگانی، تشبیهی و تصویری زلف در غزلیات صائب تبریزی)
- سال انتشار: 1398
- محل انتشار: پژوهشنامه ادب غنایی، دوره: 17، شماره: 32
- کد COI اختصاصی: JR_JLLR-17-32_002
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 1049
نویسندگان
دانش آموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز
استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز
چکیده
با توجه به مصرع یک عمر می توان سخن از زلف یار گفت ، صائب واژه زلف را به عنوان نمونه ای برای مضمون سازی انتخاب کرده است؛ اما آیا این واژه در سخن او، اهمیت و جایگاه والایی داشته است این مقاله بر آن است تا کارکردهای واژه زلف را در غزلیات صائب تبریزی با روش تحقیق کیفی، از نوع تحلیلی- توصیفی و شیوه متن پژوهی بررسی کند. صائب حدودا در دو هزار بیت از زلف سخن گفته است. در بیشتر موارد واژه های سازنده بیت، با وابسته ها و مانندگی های زلف در همان بیت، مرتبط و در هم تنیده است و صائب در ضمن استفاده از مشبه به های ابداعی همچون ره خوابیده ، رشته گلدسته ، کوچه باغ و مصرع برای زلف ، شبکه های تصویری زوجی متنوعی از آن در کنار شانه ، خط ، حسن و چانه آفریده است؛ از جمله صفات زلف از نگاه صائب می توان به افتادگی ، سرگرانی ، دستگیری ، دل شکنی و طراری آن اشاره کرد. علاوه بر سلیقه شخصی صائب، ذائقه معمول عصر و ضوابط مسلط بر طریقه رایج هندی، در برجستگی کارکردهای واژه زلف در غزلیات شاعر نقش داشته است. نتایج نشان می دهد صائب این مصراع را با اندیشه و آگاهی سروده و این واژه، از واژه های مهم و کلیدی غزلیات اوست.کلیدواژه ها
پیوندهای واژگانی, تصویرسازی, صائب تبریزی, مشبه به های ابداعی, مضمون آفرینی های زلفاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.