ارزیابی روش های مختلف درون یابی به منظور تخمین و پهنه بندی متغییرهای بارش در اراضی کشاورزی شهرستان آق قلا جهت کشت دیم غلات پاییزه

تعیین تغییرات مکانی بارش در اراضی کشاورزی بطور ویژه ای حایز اهمیت است. بدین منظور توزیع مکانی بارش در اراضی کشاورزی شهرستان آق قلا بوسیله 18 روش-مدل درون یابی قطعی و زمین آماری مانند وزن دهی معکوس فاصله، تابع پایه شعاعی، چندجمله ای موضعی، کریجینگ معمولی و کریجینگ عام، مورد ارزیابی قرار گرفت. معیار ارزیابی در این پژوهش، ریشه دوم میانگین مربعات باقی مانده (RMSE) و انحراف استاندارد عمومی (GSD)، با استفاده از روش اعتبارسنجی متقابل بود. نتایج ارزیابی ها نشان داد که روش چند جمله ای موضعی (درجه 1 و 2) بهترین الگو برای تخمین همه متغیرهای بارش به جز بارش بهاره و بارش خرداد ماه می باشد. زیرا این روش دارای بیشترین دقت و کمترین خطا بود. تجزیه و تحلیل نیم تغییر نماها نشان داد که متغیرهای بارش سالانه و خرداد ماه با مدل نمایی و بارش های پاییزه، بهاره و اردیبهشت ماه با مدل کروی بهترین برازش را دارند. نقشه های نهایی نشان داد که میزان بارش های سالانه، پاییزه و خرداد ماه در اراضی شمالی کمتر از مناطق جنوبی است. در این مطالعه مشخص شد که حدود 62/65 درصد از اراضی کشاورزی دارای بارش سالانه بین 300 تا 400 میلی متر می باشند. هم چنین دامنه تغییرات بارش پاییزه در این منطقه بین 11/101 تا 08/166 میلی متر مشاهده شد. نتایج نشان داد که همانند تامین نیازهای دمایی، نیاز رطوبتی سالانه و پاییزه گیاهان دیم رایج مثل گندم و جو در این منطقه نیز تامین می شود، اما از نظر میزان بارش بهاره و خرداد ماه این مقادیر ناکافی است.

کلیدواژه ها:

بارش ، درون یابی ، زمین آمار ، نیم تغییرنما ، آق قلا