محمدرضا وصالی ناصح - گروه مهندسی عمران، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه اراک، اراک، ایران
کاظم شهیدی - دانش آموخته رشته عمران دانشگاه اراک

تبخیر یکی از مسائل مهم در مدیریت منابع آب است و بالا بودن درصد تلفات ناشی از تبخیر از سطح مخازن ذخیره آب همواره به‎عنوان یکی از دغدغه های جدی مدیران و پژوهشگران منابع این عرصه مطرح بوده است تا بتوانند تا حد امکان از آب جمع آوری شده در مخازن ذخیره محافظت نمایند. در این راستا تلاش های مختلفی به‎منظور کاهش تبخیر انجام شده است. هدف از این تحقیق مقایسه روش های فیزیکی و شیمیایی کاهش تبخیر در مقیاس آزمایشگاهی است. در این مطالعه استفاده از توپ های پلاستیکی (توپ سایه) به‎عنوان روش فیزیکی و استفاده از الکل های سنگین (اکتادکانول و هگزادکانول) به‎عنوان روش شیمیایی درنظر گرفته شده است. به‎این منظور سه تشت کلاس A آمریکایی در شرایط یکسان درنظر گرفته شد و میزان تبخیر در تشت حاوی توپ های پلاستیکی و تشت حاوی الکل ها در سه سناریو مختلف اندازه گیری و با تشت تبخیر شاهد مقایسه شد. نتایج نشان داد که هر دو روش فیزیکی (توپ سایه) و شیمیایی (الکل های سنگین) اثر قابل‎توجهی در کاهش تبخیر دارند و بررسی ترکیبی هر دو روش نیز حاکی از این بود که تلفیق دو روش، بالاترین راندمان را دارد. در نهایت با درنظر گرفتن اثر وزش باد و هم‎چنین تبادل اکسیژن بین هوا و آب و مسئله کیفیت آب، روش توپ سایه روش مناسب تری در کاهش تبخیر محسوب می شود. البته در انجام این روش در مقیاس واقعی، هزینه بالای تهیه توپ های پلاستیکی نیز باید مدنظر قرار گیرد.

مدیریت منابع آب, کاهش تبخیر, توپ سایه, اکتادکانول, هگزادکانول