بررسی تنوع ژنتیکی و فیتوشیمیایی اکوتیپ های زیره سبز کشت شده در مراتع مختلف استان یزد

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: فصلنامه بیوتکنولوژی کشاورزی، دوره: 11، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_JOAGK-11-4_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 457
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سمیرا حسین جعفری

پژوهشگر پسادکتری، دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی، دانشگاه یزد

امیر سعادت فر

استادیار، گروه گیاهان دارویی، پژوهشکده فناوری تولیدات گیاهی، دانشگاه شهیدباهنر کرمان

افسانه محکمی

کرمان -دانشگاه شهید باهنر- پژوهشکده فناوری تولیدات گیاهی

علی اکبر کریمیان

دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی، دانشگاه یزد

چکیده

هدف: با توجه به ارزش اقتصادی گیاه دارویی زیره سبز (Cuminum cyminum)، ارزیابی ژنتیکی و فیتوشیمیایی آن بمنظور نگهداری منابع ژنتیکی و دستیابی به عملکرد و کیفیت برتر اسانس، در برنامه­های اصلاح نژاد امری حیاتی است. هدف از این پژوهش بررسی تنوع ژنتیکی و فیتوشیمیایی اکوتیپ­های مختلف زیره سبز در استان­ یزد می­باشد. مواد و روش­ها: جهت بررسی تنوع ژنتیکی با 10 آغازگر ISSR، استخراج DNA  از گیاهان زیره سبز چهار رویشگاه به روش CTAB انجام شد. کمیت و کیفیت DNA از روش اسپکتروفتومتری و الکتروفورز تعیین شد. باندهای واضح حاصل از الکتروفورز محصولات PCR بر روی ژل آگارز 5/1 درصد، امتیازدهی شدند. جهت بررسی تنوع فیتوشیمیایی با روش GC-MS، اسانس­گیری به روش تقطیر با آب از زیره سبز انجام شد. نتایج: نتایج نشان داد که آغازگرهای ISSR-14  وISSR-13  بالاترین میزان PIC (39/0و 38/0)، MI (3/13 و 48/12) و تعداد باند (35 و 32) را دارا بودند. آنالیز خوشه­ای با ضریب تشابه جاکارد و الگوریتم UPGMA ، چهار اکوتیپ­ را در هشت گروه طبقه­بندی کرد. در آنالیز تجزیه به مختصات اصلی،17/57% از واریانس کل توسط سه مولفه بیان شد. نتایج این آنالیز با تجزیه خوشه­ای و با پراکندگی جغرافیایی نمونه­ها همخوانی داشت. آنالیز واریانس مولکولی تنوع درون و بین جمعیتی را به ترتیب 93 و 7 درصد از کل تنوع نشان داد. براساس نتایج GC-MS، ترکیبات Propanal، Benzenemethanol، 1-phenyl-1-butanol، γ-terpinene، β-Pinene و P-cymene به عنوان ترکیبات عمده اسانس شناسایی شدند. تجزیه خوشه­ای نمونه­ها براساس پارامترهای فیتوشیمیایی، رویشگاه­های تفت، مهریز و اردکان را در یک گروه و رویشگاه بهاباد را در گروه دیگر قرار داد که با فاصله جغرافیایی مطابقت نداشت. نتیجه­گیری: براساس یافته­ها مشخص گردید که پتانسیل بالایی از تنوع در اکوتیپ­های زیره سبز استان یزد وجود دارد. استفاده از نشانگر ISSR در ارزیابی تنوع ژنتیکی اکوتیپ­های زیره موفقیت­آمیز بود. نتایج آنالیز خوشه­ای براساس ترکیبات فیتوشیمیایی با خوشه­بندی ژنتیکی همخوانی نداشت.

کلیدواژه ها

تجزیه خوشه ای, تنوع ژنتیکی, فیتوشیمی, گیاه دارویی, نشانگر ISSR

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.