معصومه محمدی - کارشناس ارشد کامپیوتر، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ملارد، ایران
محسن محرمی - استادیار، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ملارد، ایران
یاسر رستمی - استادیار، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ملارد، ایران

الگوریتم های فرا ابتکاری به دسته ای از روش های حل مساله گفته می شود که از رفتار جانداران یا پدیده های زیستی یا حتی پدیده های فیزیکی الگوبرداری شده است. الگوریتم های فرا ابتکاری به دسته های الگوریتم های تکاملی، الگوریتم های دسته جمعی، الگوریتم های فیزیکی و الگوریتم های انسانی تقسیم می شوند. الگوریتم بهینه سازی پروانه یک الگوریتم فرا ابتکاری گروهی است که از رفتار پروانه ها در انتشار فرومون شیمیایی و جذب آن ها توسط سایر پروانه ها الگوبرداری شده است. در این الگوریتم هر پروانه یک راه حل مساله است و براساس شایستگی خود می تواند مقداری فرومون در هوا منتشر نماید. یکی از چالش های مهم در مدل سازی الگوریتم بهینه سازی پروانه، تمرکز بیش از اندازه بر شایسته ترین عضو جمعیت است و این موضوع باعث می شود ماهیت جستجوی محلی الگوریتم افزایش یابد و در نتیجه احتمال گرفتار شدن در بهیه های محلی نیز افزایش یابد از این جهت در روش پیشنهادی هر پروانه مانند الگوریتم کرم شب تاب دارای یک جذابیت است که به جای نور از فرومون استفاده می نماید و روابط الگوریتم کرم شب تاب در الگوریتم پروانه بکار گرفته می شود تا پرواز پروانه فقط به سمت شایسته ترین عضو جمعیت نباشد بلکه هر عضو بر حسب شایستگی که دارد بتواند پروانه ها را جذب خود نماید و جستجوی هوشمندانه الگوریتم پروانه بهبود یابد و سپس از این مکانیزم برای خوشه بندی داده ها استفاده می شود. نتایج آزمایشات نشان می دهد الگوریتم پیشنهادی با دقت بیشتری از الگوریتم بهینه سازی پروانه، الگوریتم بهینه سازی ذرات و الگوریتم بهینه سازی وال خوشه بندی را انجام می دهد.

هوش گروهی، الگوریتم بهینه سازی پروانه، الگوریتم کرم شب تاب خوشه بندی