عبدالقاسم کریمی - استادیار گروه معارف اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد

گسترش مداخلات بشر در موجودات، پدیده ها و حوادث طبیعی، به واسطه توانایی های علمی، عقلی و روحی، تغییرات کیفی و کمی فراوانی را در آنها به همراه داشته و موجب چالش های جدی با برخی از اصول و مبانی کلام دینی شده است. از منظر فلاسفه و متکلمان اسلامی با رویکرد عقل گرایانه، تمام تغییر و تبدیل ها و هر گونه دخالت انسان در مخلوقات، نه تنها با نظام احسن الهی، بلکه با هیچ اصل کلامی در تعارض و تقابل نبوده و تابع نظامات و تدبیرات ثابت و مطلق الهی و به صورت هدفمند، طراحی و اجرا می شود. کلیه تغییرات، خود بخشی از نظام احسن و یکپارچه علی و معلولی و به اذن و تدبیر باری تعالی و منطبق بر مبانی عقلی می باشد. در این مقاله تلاش گردیده، با بیان تغییراتی که در زمان حال و آینده تا پایان دنیا در موجودات توسط بشر امکان تحقق دارد، چگونگی ارتباط آنها با فاعلیت مطلق الهی و نظام احسن در راستای کلام اسلامی مورد بررسی قرار گیرد و پاسخ های مناسب مبتنی بر عقل و نقل، از سوی فلاسفه و متکلمان اسلامی به ابهامات و چالش های نوین داده شود.

تغییرات، فعالیت، متکلمان، انسان، نظام احسن، هدفمندی