الهام صادق پوری - مربی دانشکده فرش، دانشگاه هنر اسلامی تبریز
سیامک صفاپور - استادیار دانشکده فرش، دانشگاه هنر اسلامی تبریز
رسول روفه گرحق - مدرس دانشکده فرش، دانشگاه هنر اسلامی تبریز

گلی مبافی از هنرهای اصیل ایرانی است که ریشه در فرهنگ و باورهای قومی داشته و وسیل هایجهت شناسایی افکار و انتقال آداب و رسوم منطقه ای محسوب می گردد. از جمله مناطقفعال در این حوزه، شهر اردبیل م یباشد که از دیرباز علاوه بر تولید گلیم، محل دادو ستدشاهسون های ترک تبار نیز بوده است که بافته های خود را در آن-جا به فروش می رساندند.از این رو منطقه مذکور در گلی مبافی جایگاه ویژه ای داشته است. در گلیم های قدیمی اردبیل،شاهد رنگ بندی بسیار تیره، طرح های سنتی و اصیل و بافته هایی چاکدار بوده ایم. در قیاساین بافته ها با نمونه های امروزین آنچه که نظر را به خود جلب می نماید تفاوت های فاحشیاست که در برخی پارامترهای ذکر شده به وجود آمده است. در نمونه های نوین بیشترین تغییردر رنگ بندی مشهود است که رنگ های ملایم جایگزین رنگ های سیر کهن گشته اند. دردرجه بعدی تغییر در شیوه بافت می باشد. در گذشته کثرت بافته های چاکدار نسبت به شیوهقایق بافت را شاهد بوده ایم ولی امروزه جای این دو تکنیک تعویض گردیده است. از لحاظنوع طرح کمترین میزان تغییر را می توان یافت که این تغییرات در رو ش های ترکیب بندیآنها صورت پذیرفته است. پژوهش حاضر که به صورت کیفی انجام یافته با استفاده از روشتوصیفی- تحلیلی و با رویکرد تطبیقی نمونه های کهن و نوین را مورد مطالعه قرار داده است کهنتیجه آن مشخص کننده نوع تحولات می باشد. هرچند که تغییرات مذکور در جهت نزدیکیبه اهداف مشتریان و علی الخصوص مشتریان خارجی و در نتیجه کسب درآمد بیشتر از جانبتولیدکنندگان بوده است اما کیفیت بافته های جدید در نظر گرفته نشده و علاوه بر از دستدادن حالت سنتی قدیمی، کیفیت بافته ها نیز بسیار کاهش یافته است.

گلیم، طرح، رنگ، بافت، اردبیل