بررسی نقوش و تکنیک ساخت سفال نقش کنده آق کند
محل انتشار: فصلنامه مطالعات هنر اسلامی، دوره: 10، شماره: 20
سال انتشار: 1393
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 665
فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
این مقاله در بخشهای موضوعی زیر دسته بندی شده است:
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_ISLART-10-20_005
تاریخ نمایه سازی: 29 اسفند 1398
چکیده مقاله:
تحول هنر سفالینه در ایران تا انداز های به ویژگی مواد در دسترس بستگی داشته استدر این میان حکاکی بر سطح سفال یکی از تکنیک های اولیه و رایج بود که توسط سفالگرانمسلمان در دوران میانه گسترش یافت. این تکنیک به اشکال مختلفی گسترش داده شد.سفالگران سامانی در سده نهم-سوم/دهم-چهارم سبک جدیدی در سفال را آغاز کردند کههمان پوشش گلابه سفید بر سطح سفال قرمز و حکاکی بر انگوب برای ایجاد نقش بود.نخستین تکنیک به این شیوه در متون کهن اسگرافیتو و نقش کنده نامیده شد. ازمهمترین نمونه های سفالی دوره سامانی ظروف با نقش کنده است. این تکنیک در روزگارسلجوقی به تکامل رسید و در ظروف آق کند، شاهکارهای زیبایی در سفالینه ایرانی پدید آورد.روستایی به نام آق کند، در منطقه ای واقع میان زنجان و تبریز، خاستگاه گروه بزرگی از نمونه هایسفالی تاریخ ایران اسلامی است. این نوع سفالینه به شیوه فلزآذین و به پیروی از قلم زنی فلزیاجرا و نقش پردازی شده است. بیشتر تزیین این گروه، نقش بزرگ جانوری در مرکز و نقشگیاهی در پس زمینه است که با لعاب های سربی به رنگ های زرد، سبز و قهوه ای تزیین شده اند.این گروه سفال به دلیل خروج از ایران، بررسی و باستان شناسی نشده است. این مقاله برآن داردتا به شناخت و معرفی گروه سفالین های با الگوی سفال نوع آق کند بپردازد که در حوزه فرهنگیغرب و شمال غرب ایران از سده دهم/چهارم تا آغاز حمله مغول ساخته شده اند. گردآوریمطالب به روش اسنادی و کتابخانه ای و مطالعه نمونه های در دسترس از این نوع سفالینه بودهکه نتایج بررسی ها، نشانگر طبقه بندی الگوهای مشخص برای شناخت سفال نوع آق کند است.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
عاطفه فاضل
دانشجو دکترای هنر اسلامی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز
مهدی محمدزاده
استادیاردانشگاه هنر اسلامی تبریز