صبا آل ابراهیم دهکردی - مربی گروه هنر دانشگاه پیام نور
شهرام تقی پور - مربی گروه هنر دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد
حمید رضایی - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور

نقاشی ایرانی یا همان نگارگری بیشتر دارای مضامین داستانی، عاشقانه، عارفانه و مذهبیاست. نگارگر ایرانی این موضوعات را غالبا از متون ادبی و عرفانی وام گرفته و سپس با بهرهگرفتن از قوه خیال و مهارت خود عناصر اصلی آن را در قالب نمادها و نشانه ها به تصویر درآورده است. در این میان شاهنامه فردوسی از مهمترین متونی است که داستان های آن هموارهجولانگاه خیال پردازی و تصویرگری نگارگران بوده است. بن مایه های اساطیری داستان هایشاهنامه بویژه داستان ضحاک از یک سو و توجه نگارگران به این داستان ها از دیگر سوموجب آفرینش نگاره های ارزشمندی درباره این داستان شده است. عنصر آب و نقش آن درنگاره های این داستان از اهمیت بسیاری در شناخت مفهوم نمادها و نشانه های آن دارد. نقوشو نمادهایی که به دست هنرمند ایرانی پیرامون این عنصر بوجود آمده، بسیارند. فردوسی برایبیان این داستان نه تنها صور مادی و عینی این عنصر بلکه مفاهیم نمادین آن را نیز بکار بردهاست و نگارگر نیز با استفاده از این مفاهیم سعی نموده تا باطن و جوهره آب و معانی نهفته درآن را ترسیم کند. از اینرو پژوهش حاضر به بررسی و تحلیل چهار نگاره مهم داستان ضحاک ازشاهنامه مشهور طهماسبی با محوریت عنصر آب می پردازد.

نگارگری، داستان ضحاک، آب، نماد پردازی، شاهنامه شاه طهماسبی