ساناز مقدس زاده - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه گیلان،رشت
حمزه غلامعلی زاده - استادیار، دانشکده معماری و هنر، دانشگاه گیلان، رشت

مجتمع های مسکونی به عنوان ظرف حیات جمعی، به زندگی اجتماعی شکل، ویژگی و کیفیت میدهد. شناخت ناکافی از مسائل فردی و اجتماعی ساکنین و راهکارهای نامناسب در راستای تامین مسکن، موجب بروز مشکلات اجتماعی شده است. به طوریکه در اغلب مجموعه های مسکونی شاهد افزایش فردگرایی و کاهش روابط و تعاملات اجتماعی ساکنان آن میباشیم. از این لحاظ شناسایی معیارهای ایجادکننده و ارتقاء دهنده اجتماع پذیری در مجتمعهای مسکونی ضرورت است. سوال اصلی پژوهش، فهم بین الگوهای کالبدی و روابط اجتماعی ساکنان است و سعی شده تا با کنکاشی در مولفه های محیط کالبدی، به شناسایی راهکارهایی جهت سهولت بخشیدن به تعاملات اجتماعی بپردازیم. در این راستا مبتنی بر ادبیات روانشناسی محیط و علوم رفتاری، چارچوب اصلی در بستر مطالعات انسان-محیط تدقیق شده و مولفه های موثر بر تعامل انسان و محیط کالبدی مورد بررسی قرار میگیرد. جهت سهولت چنین مطالعه ای، اجزای ساختاری بافت محیط مورد بررسی قرار گرفت تا ابعاد کالبدی موثر بر تعاملات اجتماعی استخراج گردد. تحقیق حاضر از نوع تحلیلی-توصیفی است و شیوه گردآوری اطلاعات به روش کتابخانه ای صورت گرفته است. نتایج حاصل از مرور برخی مطالعات موجود در این زمینه به ابعاد و مولفه های گوناگونی اشاره دارد و بر نقش مهم و اساسی عوامل کالبدی در ایحاد تعاملات احتماعی در فضاهای مسکونی تاکید می نماید. نتایج نشان میدهد، سازماندهی فضایی قلمروها توسط ابعاد ادراکی-روانی، کارکردی، اجتماعی و کالبدی در بستر فرهنگی، تعاملات اجتماعی ساکنان را تحت تاثیر قرار میدهد.

اجتماع پذیری، تعاملات اجتماعی، عوامل کالبدی، مجتمع مسکونی