گلاره کشاورزی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشکده هنر و معماری ،دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، ایران
سارا جلالیان - استادیار گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، همدان .ایران
امید دژدار - استاد گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، همدان .ایران

حس تعلق به مکان یعنی تجربه و درک خاص از یک قرارگاه ویژه که جهت گیری شخص را نسبت به یک مکان با احساسی از تفاوت ها، جهت یابی و درک فضایی مشخص می کند. در این پژوهش حس تعلق به مکان به عنوان یکی از مولفه های ایجاد کیفیت فضا در فضاهای مسکونی مورد بحث قرار می گیرد. در راستای تحقق، اهدافی که در این پژوهش مد نظر بود مقایسه میزان حس تعلق مکان به صورت کالبدی و غیر کالبدی است که در مقایسه میزان حس تعلق در یک مجموعه مسکونی سنجیده می شود. در این نوشتار پس از بررسی می توان به عوامل کالبدی و محیطی اشاره نمود که برای ارتقاء حس تعلق به مکان تحلیل و مورد بررسی قرار گرفتند از جمله عوامل کالبدی مانند نور، مصالح ، رنگ فضا ، تناسبات و ... ، در کنار عوامل کالبدی و محیطی عوامل احساسی نیز مطرح بودند که می توان امنیت ، خوانا بودن فضا را اشاره کرد. طبق بررسی های که به روش بررسی های اسنادی و کتابخانه ای صورت گرفت؛ دستاورد این پژوهش را می توان ذکر این نکته دانست که فضاهای مسکونی از لحاظ کالبدی دارای کاراکترهای مشخص و متمایز است که در آفرینش احساس تعلق به مکان موفق تر است. در واقع به هر اندازه محیط در تامین سطوح مختلف نیازهای انسانی تواناتر باشد؛ به همان نسبت فرد ارتباط خود با محیط را موثر می داند و به آن محیط احساس تعلق بیشتری دارد.

حس تعلق به مکان، فاکتورهای کالبدی، مجموعه مسکونی