نگاهی به رفتار فضایی و تظاهرات مذهبی در فضاهای غیر زیارتی

با توجه به اینکه امروزه توجه معماران و طراحان به کیفیت فضا و ساختار کالبدی افزایش یافته، نقش طراحی به عنوان یک ابزار در جهت شکل دادن به محیط و فضا جهت پاسخگوی به نیازهای انسان در هر مکان ضرور قلمداد می شود. بررسی رفتار فضایی، به عنوان زمینه و بستر پژوهش حاضر مورد توجه بود که در آن مولفه های عملکردی و کالبدی و رفتاری در تکیه ها جز شاخص های اصلی محسوب می شد. شاخصه های که در تبیین راهکارهای مناسب در جهت بهبود فضا، و هم چنین استقبال عمومی افراد مد نظر قرار گرفت ؛ از جمله ساختار کالبدی بود که سبب ایجاد خوانایی، انعطاف پذیری شد. در حالی که فضا بر روی افراد دیگر؛ با توجه به ویژگی های شخصیتی، فرهنگی و اجتماعی رفتارهای متفاوت تری را نشان داده است. در نتیجه می توان اینگونه بیان داشت که رفتار فضای فرد در محیط جغرافیایی که در آن زندگی می کند، متاثر از عناصر بسیاری است که ساختار کالبدی پیرامون آن را بر پایه های گوناگون می سازد، ساختار کالبدی به اندازه ای مهم است که فرصت های متعددی را برای بروز رفتار افراد در فضا ایجاد می کند. تکیه ها هم به عنوان یک فضای مذهبی، غیر زیارتی به عنوان یک محیط ایده آل و پاسخ ده، از مولفه های بسیاری جهت پاسخ دهی استفاده می کند که می توان، حرکت فضا، فضای باز و بسته، مکث در قسمتهای میان، که همگی عواملی در جهت رفتار در تکیه ها هستند و عواملی هستند که رفتارهای افراد را تحت تاثیر قرار می دهند را بیان نمود. مطالعات انجام شده در این پژوهش به روش توصیفی و در نوع کیفی بوده است، جمع آوری اطلاعات محصول مطالعه ی چندین منبع و مرجع هماهنگ با موضوع (روش کتابخانه ای) و میدانی (مشاهده عینی) بوده، علاوه بر اینکه به مصاحبه ای در جهت بررسی استقبال عمومی در ایام محرم تهیه گردید و نتایج منطبق بر آنها ارائه گردید.

کلیدواژه ها:

رفتار فضایی ، بناهای زیارتی ، تظاهرات مذهبی ، حرمت حرم.