علی سوری نژاد - استادیار دانشگاه پیام نور، تهران، ایران، مرکز شهریار- گروه آموزشی جغرافیا

در نواحی غربی ایران، در اثر پدیده تغییر اقلیم و گرمایش جهانی، شرایط آب و هوایی دچار دگرگونی شده و روند دماهای حدی افزایش یافته و از میزان بارش های سالانه کاسته شده است. در این مقاله حوضه آبریز سیروان به عنوان مطالعه موردی انتخاب شده و هدف از انجام آن ارزیابی رویدادهای اقلیمی دماهای حدی و بارش و آشکارسازی اثراتتغییر اقلیم احتمالی در سطح این حوضه می باشد. برای بررسی این موضوع داده های بارش و دمای روزانه ایستگاه های سینوپتیک کرمانشاه، سنندج، سقز، بانه، مریوان، زرینه اویاتو، بیجار و قروه از سال 1951 تا 2018 بر اساس شاخص های استاندارد ETCCDI حدی بارش و دما و معیارهای WMO نمایه سازی شده و سرانجام با آزمون ناپارامتری من کندال روند بلندمدت داده ها جهت آشکار سازی اثرات تغییر اقلیم ارزیابی شده است. به موجب نتایج این تحقیق از میزان بارش های روزانه بین 10 تا 15 میلیمتر و تعداد روزهای تر بارانی اغلب ایستگاه ها کاسته شده و روزهای خشک افزایش یافته است. لذا روند تغییرات نمایه های بارندگی SDII R5-10 ، R10 ، R20 ، R25 ، CWD ، CDD ، R95p ، R99p و PRCPTOT در همه ایستگاه ها کاهشی بوده اما معنی دار نمی باشد طبق نتایج آزمون من-کندال آماره Z بارندگی ایستگاه های کرمانشاه، سنندج ، سقز و مریوان بترتیب -0.28 ، -2.81 ، -1.99 و-2.27 است و آماره Z بیشینه دمای رورانه TXmx در کرمانشاه، سنندج، مریوان، قروه، زرینه، بیجار بترتیب معادل -4.27، -4.92، +3.7، 3.21، +3.88 معنی دار می باشد. به نظر می رسد که این حوضه به شدت متاثر از افزایش دمای حدی بوده و پدیده تغییر اقلیم و گرمایش جهانی تاثیر بسزایی بر روی شرایط اقلیمی آن داشته است

تغییراقلیم، بارش، دما، من-کندال، سیروان