تحلیل سینوپتیکی خشکسالی های شاخص استان اردبیل

خشکسالی، بارش کمتر از متوسط ریزش های جوی سالانه و توزیع ناموزون بارندگی است. این پدیده طبیعی، ریشه در نوسانات اقلیمی و گردش عمومی هوا دارد. بزرگی و فراوانی خشکسالی ها در طول زمان، الگوهای مشخصی را نشان می دهند. هدف این پژوهش، شناخت الگوهای سینوپتیکی رخداد خشکسالی ها در استان اردبیل است. از ایستگاه های هواشناسی سینوپتیک استان، دو ایستگاه انتخاب گردید و داده های بارش ماهانه برای دو ایستگاه ( پارس آباد) از سال 1991-2017 و ایستگاه مشگین شهر 1996-2017 مورداستفاده قرار گرفت. با شاخص SPI با بازه زمانی 12 ماهه، ماه های خشک مشخص شد. به منظور شناسایی الگوهای سینوپتیکی داده های سطح زمین، ژئوپتانسیل متر و امگا از سایت NCEP/NCAR استخراج شد. یافته ها نشان داد رفتار پرفشار جنب حاره، عدم تشکیل ناوه عمیق بادهای غربی بر روی دریای مدیترانه و عدم تشکیل جبهه سبب عدم انتقال رطوبت و پایداری هوا در منطقه بوده و شرایط خشکسالی را فراهم کرده است. و بر اساس شاخص SPI شدیدترین خشکسالی ها در سال های 2014 و 2017 بوده است. بیشتریندرصد فراوانی وقوع خشکسالی خیلی شدید در ایستگاه پارس آباد با 1.54 درصد و کمترین درصد در ایستگاه اردبیل با صفر درصد اتفاق افتاده است. بیشترین درصد فراوانی وقوع ترسالی خیلی شدید در ایستگاه پارس آباد با 2.46 درصد و کمترین درصد در ایستگاه مشگین شهر با 1.51 درصد بوده است.

کلیدواژه ها:

خشکسالی ، اردبیل ، بارش ، الگوهای جوی