سیر تحولات مسکن از عصر قاجار تاعصر پهلوی

با شروع قرن اخیر به دنبال تحولات دهه های پایان قرن، عرصه های معماری نیز دستخوش تغییر و دگرگونی گردید. خانه ومسکن به عنوان اصلی ترین و اولین مظهر نمود و تجلی معماری، از این قاعده مستثنی نبوده است. تحول در معماری تنهامحدود به ساختار و شکل یافت نبوده بلکه به مفاهیم سکنی نیز تعمیم یافت. تحول و دگرگونی در عرصه معماری خانه بهعامل دیگری نیز مربوط شد و آن رشد جمعیت و مهاجرت و نیاز به اسکان یک باره و یا سامان بخشیدن به وضعیت مسکن درشهرهای بزرگ می باشد. بدین ترتیب همراه با ساخت و ساز تدریجی مسکن در نقاط مختلف شهری، یک جا سازی و بهعبارت دیگر انبوه سازی مسکن بخشی از این تحولات می باشد. در ادامه نیز شایان ذکر است تمرکز بر روی معماری به عنوانکالبد اصلی شهر ما را به این سمت رهنمون می سازد که در کنار شناخت شرایط اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی و ...در دوره های مختلف ایران با فهم نکات مثبت و منفی این نوع معماری و استفاده از تجارب معماری مدرن در ایران در پیبهبود شرایط سکونت فعلی باشیم . این پژوهش بر اساس روش کیفی- توصیفی به بررسی معماری بناهای مسکونی عصر قاجار و پهلوی با تمرکز بیشتر بر روی کاخ مرمر، کاخ ملیجک و خانه نجف دریابندی می پردازد. نتایج پژوهش نشان می دهد سبکپلان های مسکونی به صورت مستقل و یا التقاطی معرف تدوین الگویی جدید در مسکن گردید، تا قبل از دوران قاجاریه فضاهایمعماری سنتی بر مبنای فرهنگ محلی و اقتصاد مردم آن زمان طراحی می شد ولی با توجه به وضعیت اقتصادی ، تحولاتاجتماعی و ارتباطات مردم با اروپا و دنیای غرب شیوه جدید چیدمان فضایی جدید در مسکن ایرانی وارد شد.

کلیدواژه ها:

خانه ، تحول درمعماری ، عصر قاجار ، عصر پهلوی