محمدرضا اسکندری روزبهانی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی معماری دانشگاه صنعتی شاهرود

از جمله فضاهای عمومی در شهرها خیابان ها هستند که به خصوص در مراکز شهری نقش های متنوعی را ایفا می کنند. از همین رو، در بسیاری شهرها برخی از خیابان های مرکزی با هدف ارتقای کیفیت محیطی و تسهیل فعالیت های اقتصادی و اجتماعی به پیاده راه تبدیل شده اند. با این وجود، طراحی پیاده راه نیازمند رعایت برخی بایدها و نبایدهاست که بدون توجه به آنها موفقیت طرح ناممکن خواهد بود. در همین راستا، پژوهش حاضر با بهره گیری از مطالعات میدانی و استفاده از پرسشنامه و با هدف تبدیل خیابان شهری (خیابان مزار) به پیاده راه، عوامل موثر بر احداث پیاده راه مطلوب در خیابان مزار شاهرود را مورد مطالعه قرار داده است. یافته ها نشان می دهد که چهار گروه ازعوامل کلی شامل عوامل اجتماعی، کالبدی، اقتصادی و زیست محیطی (که هرکدام شامل معیارهای متعدد می باشند) در احداث یک پیاده راه مطلوب شهری موثر هستند. لذا ضمن مطالعه میزان تطبیق هریک از این معیارها در خیابان مزار، به بررسی امکان پیاده راه سازی و نیازهای احداث یک پیاده راه مطلوب در خیابان مزار پرداخته شده است. نتایج حاصل از این پژوهش بیانگر آن است که الگوی برنامه ریزی شهری خودرو- محور در خیابان مزار و تمرکز بیش از حد کاربری های تجاری- خدماتی در آن، نه تنها موجب گسترش بیش از حد سفرهای خودرویی و به دنبال آن ازدحام ترافیک و فشار بیش از حد به بافت و کالبد خیابان مذکور شده، بلکه این روند پیامدهای ناپایداری را در ابعاد مختلف در این خیابان به بار آورده است. چاره جویی این مشکل و حرکت در جهت نوسازی و بهسازی این خیابان، ابتدا نیازمند غلبه بر الگوی برنامه ریزی حمل و نقل خودرو- محور و کاربری زمین منتج از آن و سپس پیاده راه سازی تدریجی خیابان مزار به عنوان بهترین راهکار برای حل معضل ترافیک و رونق بخشی حیات مدنی و پایداری کارکردهای این خیابان و حتی نواحی پیرامون آن است.

پیاده راه، نوسازی و بهسازی، فضای شهری مطلوب، خیابان مزار