نیلوفر علی پور - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، گروه معماری، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران
سیدمجید هاشمی طغرالجردی - عضو هیئت علمی گروه معماری و شهرسازی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران

نیاز به امنیت، همواره از بنیادی ترین نیازهای انسان در جامعه بشری به شمار می رود. مبحث امنیت از نظر روان شناسی به خصوص حضور و رغبت انسان ها نسبت به بستر زندگی اهمیت بسیار دارد. آرامش، رشد شکوفایی انسان، و بروز همه ی استعدادها خلاقیت ها و نیل به همه ی کمالات انسانی در سایه امنیت در بستر فضای زیست به دست می آید. هرچند زندگی آپارتمان نشینی در قرن حاضر به یک مسئله اجتناب ناپذیر تبدیل شده است. ساکنان این فضاها به دلیل مساحت کم واحد مسکونی خود، نیاز به استفاده از فضای باز پیرامون را بیشتر حس می کنند. در این فضاها اشتراک منافع و قرارگیری در قلمرو احساسی و مالکیتی، توجه به عوامل اجتماعی را پررنگ تر می نماید. در مقابل این سوال که یک مجتمع مسکونی از نظر فضا دارای چه ویژگی هایی باشد تا شاخص های متعارف امنیتی در فضاهای بیرونی قابل کنترل، موجب تعلق خاطر ساکنین گردد، نتایج تحقیق که با روش مطالعات کتابخانه ای و اسنادی و با تحلیل متنی به دست آمده، نشان می دهد ایجاد فضا به نحوی که نظارت پذیری عمومی بر فضاهای مشترک افزایش یابد. نقش مهمی در کاهش جرم و افزایش ایمنی و امنیت استفاده کنندگان را موجب می شود. افزایش مراقبت طبیعی که با عوامل معماری از جمله اختلاف سطح در ورودی مجموعه، چشمان ناظر بر خیابان در بدنه ها، مرزبندی روش بین فضای عمومی و خصوصی، حیات در پیاده رو و مشارکت همسایه ها که موجب اجتماع پذیری و نظارت در فضای مشترک مجتمع های مسکونی می گردد، از عوامل مهمی است که باعث قلمروداری، کنترل محیط و تعلق خاطر به آن می گردد.

اجتماع پذیری، مجتمع مسکونی، فضای باز مجتمع مسکونی، امنیت، امنیت فیزیکی، فضاهای قابل دفاع، جرم پذیری