امیراحسان بهمنی جاهستانی - عضو هیئت علمی دانشگاه فنی و حرفه ای استان هرمزگان
مهسابنی اسدآزادی - کارشناس ارشد معماری، دانشگاه پیام نور بندر عباس واحد قشم
فهیم حاجتمند - کارشناس ارشد معماری، دانشگاه پیام نور بندر عباس

طراحی معماری در اقلیم گرم و خشک روشی است برای ثابت نگه داشتن یا به حداقل رساندن هزینه لازم برای حفظ شرایط مطلوب و آسایش در زندگی می باشد. با توجه به زاویه تابش خورشید و سایر عوامل اقلیمی در این ناحیه بهترین جهت برای قرارگیری ساختمان ها باید طبق زاویه خورشید بررسی شوند. حدود نیمی از خاک ایران در قلمرویی وجود دارد که در آن تهیه آب مطلوب در فصل های گرم سال همواره دشوار بوده است. معماران آن زمان برای رفع مشکل مردم این مناطق، یخچال های سنتی را ابداع کرده اند. عوامل طبیعی و هندسه از عواملی اثرگذار در طراحی این یخچال ها هستند. بررسی یخچال ها در حفظ و نگهداری این عنصر معماری موثر است. بر اساس بررسی های صورت گرفته، پژوهش های کمتری درباره جایگاه انسان طبیعت و معماری در گونه شناسی یخچال ها صورت گرفته است. در این پژوهش سعی شده است به جایگاه انسان طبیعت و معماری در بنای یخچال های دوقلوی سیرجان پرداخته شود. این مقاله بر اساس مطالعات کتابخانه ای و میدانی نوشته شده و روش تحقیق آن، تحلیلی توصیفی است. نویسندگان این مقاله با هدف بازخوانی ویژگی هندسی (پلان و نما) گنبد یخچال های دوقلوی سیرجان سعی کرده اند عوامل موثر در شکل گیری فرم آنها را بررسی و تحلیل کنند. با توجه به یافته های این تحقیق مشخص شد که محل قرار گیری گنبد متاثر از عوامل جغرافیایی (طبیعت) به خصوص زاویه تابش خورشید در محل ساخت یخچال و همچنین ایستایی دیوار سایه انداز است. ابعاد دهانه گنبد بر شکل آن و کیفیت پله های ورودی به مخزن اثرگذار است.

یخچال سنتی، معماری بومی، ساخت یخچال