حمیدرضا فهندژ سعدی - دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران

ایین نقطویه یکی از نهضت های تاثیرگذار مذهبی سیاسی بوده است که از سال 800 ق به مدت دویست سال آشکارا و نهان به تبلیغ و ترویج باورهای خود می پرداخته است. در باب این فرقه هنوز پژوهشی همه جانبه و سزاوار صورت نگرفته است و این خود دو دلیل عمده دارد: نخست نابودی غالب آثار نقطویان از پس قتل عام های مکرر ودوم کراهت تاریخ نگاران و تذکره پردازان عصری از ذکر این طایفه. دراین یادداشت با استفاده از منابع موجو به گردآوری و توضیح اصطلاحاتی چند از این آیین پرداخته ایم که ظاهرا بیشتر آنها به وسیله موسس نقطویه یعنی محمود پسیخانی وضع شده است و می تواند برای آشنایی اجمالی با عقاید پسیخانیان و همچنین کاوش های تازه درباره سبک فکری آنان سودند باشد، به ویژه این که برای بعضی از این واژگان شواهد شعری نیز به دست داده ایم. این اصطلاحات عبارتند از: احصاء، الله الله، امین، بابا، حجت، دنیه، دور، ذات مربع، رجعت، شخص واحده، محصی، نقطه و واحد.

نقطویه، احصاء، حجت، دور، ذات مربع