مهدی آرش - دانشجوی کارشناسی مهندسی معدن دانشگاه صنعتی امیرکبیر
کورش شهریار - استاد دانشکده مهندسی معدن دانشگاه صنعتی امیرکبیر

زمین میزبان در ابتدا تحت فشار ناشی از تنشهای طبیعی بوده و هرگونه تغییر در آن باعث مختل شدن وضعیت تنش میشود که همین امیر گاهی منجر به خسارات زیادی میشود. یکی از پدیده های مهم ناشی از حفر تونل و فضاهای زیرزمینی وقوع نشست در سطح زمین است که این امر به ویژه در مناطق شهری و خصوصا وقتی که تونل از زیر بافت مسکونی شهر عبور میکند بسیار حائز اهمیت میشود. بنابراین برای جلوگیری از هرگونه خسارتهای ناشی از حفر تونل و فضاهای زیرزمینی بر روی سازه های سطحی باید میزان نشست به طور دقیق پیشبینی و کنترل شود. عوامل زیادی از جمله وضعیت تنش موجود، شکل مقطع تونل، عمق حفاری، سیستم حفاری به کار رفته، عمق نسبی تونل، جنس زمین و عوامل متعدد دیگر بر میزان نشست احتمالی تاثیر میگذارند. در این مقاله میزان نشست سطحی زمین ناشی از حفر تونل خط هفتم متروی تهران در بخش شمالی – جنوبی با استفاده از نرم افزار آنالیز عددی در مقطعی خاص مدل شده است. نتایج به دست آمده از این مدلسازی با خروجی های به دست آمده از رفتارسنجی انجام شده در مقطع مورد نظر مقایسه شده است. بررسیهای حاصل از مدلسازی عددی نشان داده است که میزان بیشینه نشست سطحی در مقطع مورد نظر برابر 11/5 میلیمتر بوده در حالی که میزان نشست واقعی ثبت شده به کمک رفتارسنجی کمتر از 10 میلی متر میباشد. این بررسی و مقایسه نشان میدهد که مدلسازی به صورت صحیح انجام شده است و خروجی به دست آمده در محدوده مجاز قرار گرفته است.

مترو، رفتار سنجی، مدلسازی، نشست سطحی، تونل سازی