سامان معینی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی نفت مخازن هیدروکربوری، دانشگاه امیدیه
مریم عباس والی - استادیار بخش بهداشت و کنترل کیفی مواد غذایی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهرکرد
الهه معینی - دانشجوی دکتری تخصصی بهداشت مواد غذایی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهرکرد
سمیرا قربانی - دانشجوی دکتری تخصصی بهداشت مواد غذایی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهرکرد

هیدروکربن های نفتی آروماتیک چند حلقهای، گروهی از آلاینده های آلی هستند که حضور مقدار قابل توجهی از انواع فاضلاب های خانگی و صنعتی، همراه با رشد و توسعه ی فعالیت های اکتشافی، استخراجی و انتقال و پالایش نفت خام، حفاری ها، سرریز چاه ها و فعالیت های استخراجی نفت، ورود حجم های بسیار بالایی از این هیدروکربن ها به آب ها را به دنبال دارد که به دلیل حلالیت، فراریت و قابلیت زیست تخریبی شان یکی از شایع ترین گروه های آلوده کننده ی آلی در محیط می باشند و از جمله معضلات مهم محیط زیست به شمار می آیند. اگرچه هیدورکربن های سنگین رسوب کرده ی نفتی از نظر شدت آلودگی در مقایسه با هیدروکربن های سبک نفتی از درجه سمیت کمتری برخوردارند اما به واسطه ی مدت زمان حضورشان در بستر دریا و مجاورت با جانوران کفزی منجر به ورود آنها به شبکه ی غذایی می شوند، این در حالی است که هیدروکربن های سبک نفتی علی رغم درجه ی سمیت زیاد در ساعت های اولیه ی نشت استحاله شده و به اتمسفر وارد میگردند. بنابراین هیدروکربن های نفتی چه سبک و چه سنگین قادرند بر روی اکوسیستم های آبی تأثیر مخربی گذاشته و گیاهان و جانوران منطقه را نیز تحت تاثیر قرار دهند و در مناطقی که غلظت آنها بالاست می توانند دارای سمیت کشنده ی مزمن نیز باشند. بدین ترتیب این آلاینده های اکوسیستمی با توجه به ماهیت سمی و تجمعیشان، می توانند در طبیعت برای آبزیان بسیار خطرناک و مهلک باشند و اثرات بسیار مخربی بر حیات و سلامت گونه های جانوری و گیاهی دریا به دنبال داشته باشند. این ترکیبات دارای حلالیت زیاد در چربی بوده و به سهولت از طریق تنفس و گوارش جذب بدن می شوند و با جمع شدن در بافت های چربی و عضلانی بدن آبزیان سبب آلودگی گونه های آبزی مورد استفادهی انسان خواهند شد. از این رو، ورود اینگونه ترکیبات نفتی به شبکه ی غذایی انسان از طریق این آبزیان می تواند انواع مسمومیت ها و بیماری ها را برای انسان به دنبال داشته باشد. از آنجایی که غذا نقش مهمی را در بقای آدمی بر عهده دارد، اعمال روش های مختلف با هدف پالایش و تصفیه ی آلاینده ها در مناطق آلوده مورد توجه است و میتوان با یک روش تصفیه ی مناسب و مدیریت صحیح و بموقع از گسترش سطحی و عمقی آلودگی جلوگیری کرده و با هزینه ای معقول با اولین پالایش، منطقه ی مورد نظر را رفع آلودگی نمود.

آلودگیهای زیستی، امنیت غذایی، هیدروکربن های نفتی