صوفیا نقدی - استاد گروه فیزیوتراپی دانشکده توانبخشی دانشگاه علوم پزشکی تهران

مقدمه و هدف: اختلال تعادل علت بسیار شایع ناتوانی در افراد مبتلا به سکته مغزی است و شیوع آن تا حدود 90 درصد موارد گزارش شده است. تکنیک های مختلفی جهت بهبود تعادل این بیماران وجود دارد و یکی از آنها استفاده از ارتعاش است که می تواند به کل بدن یا به صورت موضعی اعمال شود. تا کنون تحقیقات بسیاری، اثر ارتعاش کل بدن بر تعادل افراد سالم و بیماران نورولوژیک را نشان داده استولی تحقیقات معدودی، اثر ارتعاش موضعی کف پا بر تعادل بیماران سکته مغزی را بررسی نموده و اثرات مثبت آن بر تعادل بیماران را گزارش نموده اند. لذا لازم به نظر می رسد که این روش درمانی به عنوان یک درمان ساده، ارزان قیمت، و در دسترس معرفی گردیده و نحوه به کارگیری و اثرات آن در افراد مبتلا به سکته مغزی شرح داده شود. روش کار: بررسی متون نشان می دهد که تاکنون سه مطالعه شامل یک کیس ریپورت، یک مطالعه قبل و بعد و دوپروژه RCT در این زمینه انجام شده که درآنها اثر یک جلسه ارتعاش موضعی کف پا با فرکانس 100 هرتز، و مجموعا در 50 بیمار سکته مغزی مورد بررسی قرار گرفته است. در این تحقیقات، اثر اعمال ارتعاش به کف هر دو پا یا پای مبتلا، بر حس کف پا، اسپاستیسیته مچ پا،دامنه حرکتی غیر فعال دورسی فلکشن مچ پا و تعادل استاتیک و داینامیک مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: نتایج این تحقیقات نشان داد که اعمال ارتعاش به کف پای مبتلا می تواند موجب بهبود معنادار شدت اسپاستیسیته عضلات پلانتار فلکسور، افزایش دامنه حرکتی دورسی فلکشن، بهبود حس کف پا و بهبود نمره کل تست تعادلی مینی بست و نمره هر یک از زیر مقیاس های آن گردد و این بهبودی به طور معناداری بیشتر از اعمال ارتعاش پلاسبو بود. در یکی از این مطالعات، بهبود تعادل ایستا که با پارامترهای پوسچروگرافی سنجیده شده بود نیز گزارش گردید ولی این تغییرات معنادار نبود. همچنین در مقایسه اعمال ارتعاش به پای مبتلا یا هر دو پا، تفاوت معناداری بین این دو روش مشاهده نگردید. نتیجه گیری: با توجه به نتایج مطالعات فوق، اعمال ارتعاش به کف پای بیماران سکته مغزی می تواند در بهبود تعادل، حس کف پا، شدت اسپاستیسیته عضلات پلانتار فلکسور و دامنه حرکتی پسیو دورسی فلکشن مچ پای مبتلای این بیماران موثر باشد.

سکته مغزی، ارتعاش کف پا، تعادل، اسپاستیسیته