زهرا خداپرست - Department of Biology, Arsanjan Branch, Islamic Azad University, Arsanjan, Iran.
علی رضا یوسفی - Department of Pathological, School of Veterinary Medicine, kazerun branch, Islamic Azad University, kazerun, Iran.
آمنه خوشوقتی - Department of Clinical Sciences, Faculty of Veterinary Medicine, Kazerun branch, Islamic Azad University, Kazerun, Iran.

زمینه و هدف : سیکلوفسفامید یک داروی آنتی نئوپلاستیک است که علارغم کاربردهای کلینیکی فراوان در درمان سرطان، دارای اثرات سمی از طریق تولید رادیکال های آزاد بر سلول های بدن می باشد، بنابراین هدف از این مطالعه بررسی اثرات کورکومین به عنوان یک ماده آنتی اکسیدان بر بافت کبد می باشد. مواد و روش ها: تعداد ۵۰ سر موش صحرایی نر بالغ از نژاد ویستار به طور تصادفی در ۵ گروه (کنترل، شاهد (روغن زیتون+نرمال سالین)، گروه دریافت کننده سیکلوفسفامید (mg/kg ۵ به صورت درون صفاقی)، گروه دریافت کننده کورکومین (mg/kg ۵۰)+ سیکلوفسفامید (mg/kg ۵) و گروه دریافت کننده کورکومین (mg/kg ۵۰به صورت گاواژ)) قرار گرفتند. تیمار موش های صحرایی به مدت ۳۰ روز ادامه داشت. در پایان پس از تشریح بافت کبد، مورد بررسی هیستوپاتولوژیک قرارگرفت. نتایج: آپوپتوز شدید، نکروز هپاتوسیت ها، پرخونی، التهاب موضعی و اندوتلیوزیس در گروه دریافت کننده سیکلوفسفامید مشاهده شد.اما در گروه تحت تیمار با سیکلوفسفامید+ کورکومین میزان التهاب موضعی و نکروز هپاتوسیت ها نسبت به گروه دریافت کننده سیکلوفسفامید کاهش چشمگیری داشته و پرخونی و اندوتلیوزیس جزئی و اندک بود و در گروه دریافت کننده کورکومین هیچ کدام از موارد فوق مشاهده نشد.نتیجه گیری: نتایج این تحقیق نشان می دهد مصرف همزمان سیکلوفسفامید و کورکومین می تواند اثرات ناشی از رادیکال های آزاد سیکلوفسفامید بر بافت کبد را کاهش دهد.

Curcumin, Liver, cyclophosphamide, Rat, Pathologic effects, کورکومین, کبد, سیکلوفسفامید, موش صحرایی, اثرات پاتولوژیک